Acne behandelen zonder antibiotica
Acne is een van de meest voorkomende huidaandoeningen die soms langdurige behandeling vereist. Niet zelden worden daarbij antibiotica ingezet; zowel lokaal als oraal. Een groot nadeel daarbij vormt het toenemende risico op antibioticaresistentie. In deze review wordt dit wereldwijde probleem belicht, en tevens gekeken naar het gebruik van alternatieve therapieën bij acneklachten.
Antibioticagebruik bij acne
Bij het ontstaan van acne spelen meerdere processen een rol. Een abnormale verhoorning van de bovenste huidcellen, waardoor de poriën verstopt raken; een verhoogde talgproductie en ontstekingen van de talgklieren door de aanwezigheid van de bacterie P. acnes. De oorzaak van deze processen wordt gevormd door een veelvoud van factoren, zoals hormonale veranderingen, maar ook aanleg en leefstijl. Hoewel bij acne geen sprake is van een overmatige aanwezigheid van bacteriën op de huid, worden ernstige, hardnekkige gevallen wel vaak behandeld met antibiotica.
Bacteriën en antibiotica
Antibiotica worden in de gehele geneeskunde ingezet om infecties veroorzaakt door bacteriën te bestrijden. Een belangrijk nadeel, waarover de laatste jaren veel bekend is geworden, is dat bacteriën uiteindelijk ook ongevoelig kunnen worden voor de middelen. Hierbij geldt: hoe vaker je antibiotica gebruikt, hoe groter de kans dat bacteriën resistent worden.
Wat is het gevaar van antibioticaresistentie?
Als antibiotica te vaak, te langdurig of onzorgvuldig worden gebruikt, kunnen steeds meer bacteriesoorten de werking weerstaan. Een infectie die nu gemakkelijk te bestrijden is, kan dan ineens (weer) tot ernstige ziekte leiden. Daarom is het belangrijk dat artsen alleen antibiotica voorschrijven als dat echt nodig is, en dat patiënten antibiotica zorgvuldig gebruiken.
Huidartsen en antibiotca
Volgens de Amerikaanse auteurs van de review gaan alleen al in de Verenigde Staten jaarlijks 23.000 mensen dood als gevolg van bacteriën die niet meer reageren op het beschikbare arsenaal aan antibiotica. Huidartsen maken hier weliswaar slechts één procent deel uit van alle medici, toch is de groep verantwoordelijk voor bijna vijf procent van de voorgeschreven antibiotica. De onderzoekers denken dan ook dat er binnen de dermatologie veel winst te behalen valt bij het resistentieprobleem.
Ook andere huidklachten door antibiotica
Volgens de onderzoekers heeft overmatig gebruik van antibiotica bij acneklachten er inmiddels toe geleid dat resistentie ook bij de bacterie P. acnes vaker voorkomt. Daar waar de bacterie in 1978 nog in twintig procent van de gevallen resistent bleek voor medicatie, is dat nu al in twee derde van de gevallen. Zowel systemische als topicale antibiotica kunnen veranderingen in de medicijngevoeligheid teweegbrengen. Behalve het risico op resistentie, kunnen antibiotica bovendien voor nieuwe problemen zorgen op de huid. De balans in de zogeheten microflora raakt verstoord en ook andere bacteriestammen kunnen ineens vrijspel krijgen.
De onderzoekers pleiten daarom voor een terughoudender voorschrijfbeleid.
Alternatieve therapieën niet gericht op bacterie
In deze review zijn de onderzoeksresultaten van een groot aantal behandelingen van acne verzameld en geanalyseerd. Daarbij is onder meer gekeken naar de beschreven effecten van azelaïnezuur, isotretinoin, lichtterapieën, retinoïden en spironolactone. De onderzoekers concluderen dat deze behandelingen zeer effectief kunnen zijn, met name als zogeheten onderhoudstherapie om acneklachten te controleren. Antibiotica nemen ontegenzeggelijk een belangrijke plaats in bij het behandelen. Maar de middelen zouden niet langer als monotherapie moeten en hoeven worden ingezet. Daarbij zou langdurig gebruik zoveel mogelijk moeten worden vermeden.
Originele titel:
Optimizing Non-Antibiotic Treatments for Patients with Acne: A Review
Publicatie:
Juli 2016
Auteurs:
Theresa N. Canavan , Edward Chen, Boni E. Elewski
Wetenschapelijk tijdschrift:
Dermatology and Therapy