Wat doet voeding bij rosacea

Er zijn nogal wat voorbeelden van voedingsmiddelen die een trigger kunnen vormen voor rosacae-opvlammingen. Waarom zorgen deze voedingsmiddelen nu eigenlijk voor een verergering van klachten? In deze review wordt gekeken naar de mogelijke mechanismen in het lichaam. Daarnaast zetten de onderzoekers de laatste inzichten op een rij over de relatie tussen rosacea en de darmen. Zou je met een dieet wat kunnen doen aan rosaceaklachten?

Rosacea, wat is er aan de hand?

Rosacea is een chronische huidaandoening die veel voorkomt. Over de oorzaak bestaat nog veel onduidelijkheid. Bekend is dat rosacea vaak voorkomt op de lichte huid, voornamelijk bij vrouwen en dan vanaf een jaar of dertig. Ultraviolette straling, een verstoorde afweer en de aanwezigheid van bacteriën dragen vermoedelijk bij aan het ontstaan van klachten. Ook lijken demodexmijten daarbij een rol te spelen. Deze factoren samen zorgen voor een overgevoeligheid van de huid en ontstekingsreacties.

Extra gevoelig vanbinnen (en vanbuiten)

Bij mensen met rosacea is de natuurlijke afweer verstoord. Vergeleken met een gezonde huid reageert de huid met rosacea daarom extra gevoelig. Bepaalde cellen van de huid produceren meer ontstekingsfactoren. Ook worden afwijkende antibacteriële eiwitjes gemaakt. Preciezer gezegd: er is sprake van overexpressie van het eiwit cathelicidine. Dit eiwit wordt uiteindelijk omgezet in de factoren IL-37 en KLK-5. Aangetoond is dat deze ontstekingsfactoren er anders uitzien bij mensen met rosacea. De veranderingen zorgen voor afwijkingen in de circulatie zoals vaatverwijding en vaatvorming.

Behalve verstoringen in het afweersysteem worden bij rosacea ook afwijkingen gevonden in de manier waarop zenuwen en bloedvaatjes ‘communiceren’. Dat heeft te maken met de zogenaamde TRP-kanaaltjes die zich op de buitenkant van cellen bevinden. Deze kanaaltjes kunnen stoffen als natrium, kalium of magnesium de cel in en uit transporteren. Dit zorgt voor een stroompje, waardoor vervolgens een cascade aan reacties kan optreden. Activatie van de TRP-kanaaltjes gebeurt bijvoorbeeld door hitte, maar ook door bepaalde voedingsmiddelen. De TRP-kanaaltjes komen voor in huidcellen en in zenuwen. Ze spelen een rol bij het voelen van pijn, bij de regulatie van de bloedvaatjes en ontstekingsreacties. De bewuste kanaaltjes staan veel meer ‘aan’ bij mensen met rosacea.

Dit doen de bekende triggers 

De lijst met triggers van rosaceaklachten is lang. Blootstelling aan de zon, hete dranken, gekruid eten, alcohol, maar ook boosheid, sport en temperatuurwisselingen zijn bekende uitlokkers van zogenaamde opvlammingen (flushes). Sommige van deze triggers, zoals hoge temperaturen, zorgen direct voor een verwijding van de bloedvaatjes in de huid. Andere factoren werken (indirect) langs andere mechanismen in het lichaam, met uiteindelijk als gevolg een toename van ontstekingsreacties.

De voedingsmiddelen die voor een verergering van klachten kunnen zorgen kun je grofweg verdelen in vier categorieën. Producten die heet zijn (qua temperatuur); producten met alcohol; met cinnamaldehyde (kaneel) of producten die de stof capsaïcine bevatten (een stof in hete rode pepers en paprika’s). Hoe werkt dat dan precies?

Uit onderzoek blijkt dat deze producten/stoffen waarschijnlijk zorgen voor een activatie van verschillende typen TRP-kanaaltjes, wat uiteindelijk resulteert in vaatverwijding en ontstekingsreacties. Er zijn voor de verschillende categorieën van producten ook verschillende kanaaltjes gevonden die reageren.
Voeding kan ook nog via een andere route invloed uitoefenen op de huid. Namelijk: via de darmen.

De relatie tussen de darmen en de huid 

Er is nogal wat onderzoek gedaan naar de relatie tussen de huid en de darmen ( darmbacteriën). In talloze studies is aangetoond dat bepaalde darmklachten vaker voorkomen bij rosacea, zoals de ziekte van Crohn, colitis, coeliakie en SIBO (small intestinal bacterial overgrowth). Ook blijkt dat de behandeling van darmklachten vaak ook gelijk voor een verbetering van de huid kan zorgen. Interessant is bijvoorbeeld de bevinding dat een vezelrijk dieet niet alleen voor een betere mobiliteit van de darm kon zorgen bij de aandoening SIBO, maar ook voor een afname van rosaceaklachten. Ander onderzoek bij atopische dermatitis (eczeem) laat zien dat een combinatie van pre- en probiotica voor een verbetering van huidklachten kan zorgen.

De rol van het microbioom, je eigen unieke bacteriecollectie

Deze bevindingen bieden aanknopingspunten voor meer onderzoek naar de rol van het microbioom op de (huid)gezondheid. Welke veranderingen in bacteriesamenstelling spelen bij ziekten als rosacea? En is het mogelijk die veranderingen tegen te gaan of bij te sturen door gunstige bacteriën aan het microbioom toe te voegen, zoals dus is aangetoond bij eczeem? Er zijn ook aanwijzingen dat gebruik van probiotica de barrièrefunctie kan verbeteren en de gevoeligheid kan laten afnemen. Ook op het gebied van antiveroudering lijken ‘goede bacteriën’ een rol te kunnen spelen. Hiernaar is nog veel meer onderzoek gewenst.

Voeding als medicijn

Er bestaan nog altijd geen geneesmiddelen voor rosacea. Wel zijn er medicijnen die ernstige klachten kunnen verlichten. Antibiotica worden vaak voorgeschreven. Maar daaraan kleven ook nadelen, zoals bijwerkingen en het risico op resistentie. Er is daarom toenemend aandacht voor de rol die voeding en leefstijl kunnen spelen.

Zijn er bijvoorbeeld nutriënten of producten die voor verlichting zorgen van rosaceaklachten? Daarvoor is eigenlijk weinig eenduidig en overtuigend bewijs gevonden. Een paar studies lijken het nut van zink en omega-3- vetzuren voorzichtig aan te tonen.

Bij sommige chronische ontstekingsziekten zoals psoriasis en reuma is een verhoogd risico op hart- en vaatziekten aangetoond. Toch is die relatie bij rosacea niet helemaal duidelijk. Maar mocht er een verband zijn, dan zou een risicoverlagend dieet wellicht wat kunnen doen voor patiënten.

Zorg goed voor je darmen

Hoewel er nog veel meer onderzoek nodig is naar de rol van de bacteriesamenstelling in de darmen, lijkt het op basis van de huidige kennis geen slecht idee om het belang van een gezonde darmwerking te promoten, inclusief een vezelrijk (en prebiotisch) dieet.

Lees hier het advies van Dr. Jetske Ultee bij rosacea.

---