Een donkere huid houdt ongeveer net zoveel uv-straling tegen als een SPF 15

The Fact Checker

 

Toelichting

Vooropgesteld: er bestaat natuurlijk niet zoiets als dé donkere huid of dé lichte huid. Om deze vraag te kunnen beantwoorden is gekeken naar mensen met een huidtype V of VI volgens de indeling van Fitzpatrick. Daarbij is met gemiddelden gewerkt.

Hoeveel uv-straling wordt er tegengehouden door de huid?

Berekend is dat een gekleurde huid van type V of VI ongeveer 7.4% uv-B doorlaat. Omgekeerd wordt er dan dus 92.6% uv-B tegenhouden. Nu weten we dat een zonnebrandproduct met een SPF 15 ongeveer dezelfde hoeveelheid van deze straling tegenhoudt (zo’n 93 procent). Dus daarom zou je kunnen stellen dat een donkere huid een natuurlijke SPF van 15 heeft. Als we het trouwens écht precies berekenen, dan komen we op een SPF van 13.4 uit.
Voor de lichtere huidtypen is eenzelfde berekening gedaan. Deze huid laat zo’n 24 % uv-B door; ofwel die houdt ‘slechts’ 76 procent van deze straling tegen. En dat staat ongeveer gelijk aan een SPF van 3.4.

Dit verschil in natuurlijke bescherming heeft alles te maken met de pigmentatie. Hoe meer pigment (melanine) in een huid, hoe beter de bescherming tegen de schadelijke effecten van zonnestraling. Want dát is de functie van pigment (vooral van het type eumelanine).

Het werkt zo:

• Je kunt pigment zien als een soort fysische barrière die ultravioletstraling tegenhoudt in de epidermis; een soort natuurlijk en inwendig zonneschermpje

• Het ‘muurtje van pigment’ verstrooit de straling en werkt daarbij als een absorberend filter, waardoor de straling niet binnendringt

• Een donkere huid heeft meer eumelanine dan een witte huid

• De donkere huidtypen filtert daardoor minstens twee keer zoveel uv-straling als de witte huid

• Dit geldt trouwens niet alleen voor uv-B-straling, ook voor uv-A.

• Uv-A-straling heeft een langere golflengte en komt dieper in de huid (tot in de dermis Uv-B gaat niet verder gaat dan de opperhuid (epidermis).

• Een donkere huid houdt ongeveer net zoveel uv-straling tegen als een SPF 15. Een donkere huid laat ongeveer 7.4% uv-B en 17.5% uv-A door; een lichte huid laat gemiddeld 24% uv-B en 55% uv-A door.

Niet méér melanocyten, maar meer en grotere melanosomen

Een donkere huid bevat trouwens niet méér pigmentcellen; de cellen zitten iets anders in elkaar dan bij een lichtere huid. Pigment wordt geproduceerd door de melanocyten. Die aanmaak vindt plaats in een speciaal onderdeeltje van de cel – de melanosomen. En deze structuurtjes zijn in de donkere huid groter en talrijker. Mensen met een donkere huid hebben dus niet zo zeer meer melanocyten, maar de melanocyten hebben meer en grotere melanosomen.

Heeft insmeren met SPF 15 dan zin?

Als de natuurlijke SPF van een donkere huid ongeveer 13,4 is; heeft het dan nog zin om met bijvoorbeeld een SPF 15 te smeren? Ja, want om te beginnen is pigment niet overal gelijkmatig aanwezig in de huid. Daarbij komt dat zelfs een kleine hoeveelheid uv-A- en uv-B-straling al schade aan het DNA veroorzaakt, ook bij een gekleurde huid. De kans op huidkanker bij een donkere huid is overigens wel kleiner, maar onrustige cellen of plekjes worden helaas vaak pas in later stadium opgemerkt. Insmeren met een zonnebrandproduct dat zowel tegen uv-A als uv-B beschermt blijft dus belangrijk.