Helpt de transplantatie van huidbacteriën tegen huidziekten?

Helpt de transplantatie van huidbacteriën tegen huidziekten?

 
Bij veel huidziekten is niet alleen je huid, maar ook de verzameling bacteriën op je huid van slag. Helpt het dan als we die verzameling, je microbioom, verbeteren met probiotica of zelfs vervangen door transplantatie? Dat hebben wetenschappers getest, las ik in een leuk overzichtsartikel. Met hoopvolle resultaten. Ik deel ze graag met je.
 
Eerst even wat fun facts. Je hebt bijna 2 vierkante meter huid. Maar wist je ook dat daar maar liefst 1,5 biljoen (een 1 met 12 nullen!) bacteriën op leven? Die heten samen je microbioom. Gemiddeld zijn dat 50.000 bacteriën per cm2 huid. Maar op ‘dichtbevolkte’ huiddelen leven wel tientallen miljoenen bacteriën per cm2!
 

Daarom is de droge huid vatbaarder voor infecties

Er zijn ongeveer 100 soorten huidbacteriën bekend. Die heb je niet allemaal hoor. Iedereen heeft een unieke samenstelling. Zeker is wel dat het hebben van veel verschillende soorten huidbacteriën gunstig is.
Huid die erg droog is, bevat bijvoorbeeld minder bacteriën én minder verschillende soorten. Er zijn aanwijzingen dat de droge huid daarom zo vatbaar is voor infecties. Je microbioom werkt namelijk ook samen met het afweersysteem van de huid. Eigenlijk zijn huidbacteriën een volwaardig lid van het afweerteam van je huid, naast de huidafweercellen (keratinocyten en sebocyten).

Oorlog binnen het microbiooom

Bij sommige huidziekten gaat het huidafweerteam de mist in en kan zelfs ‘oorlog’ ontstaan tussen de leden van het microbioom. Dat geldt voor psoriasis, acne, rosacea en atopisch eczeem. Het zijn heel verschillende ziekten, maar ze hebben twee zaken gemeen: ze komen vooral voor op de drogere delen van je huid. En het microbioom is daar uit balans. Er is een invasie van Staphilococcusbacteriën ten koste van de bacterie Cutibacterium acnes.
Alleen … het is niet helder of die bacterie-oorloog een gevolg is van de ziekte of juist een oorzaak. Wat het extra ingewikkeld maakt: ook de afweer en bacteriën elders in je lijf, zoals het microbioom in je darmen, hebben hier invloed op. Mensen met de genoemde huidziekten hebben bijvoorbeeld ook een andere mix van bacteriën in hun darmen. En van de mensen met chronische darmontsteking (ziekte van Crohn) heeft tot wel 11% psoriasis (tegen 0,8% van de hele bevolking).

Toekomstige behandeling of cosmetisch product

Om een begin te maken met het ontwarren van deze kluwen van oorzaken en gevolgen, werken onderzoekers wereldwijd aan het antwoord op de vraag: kunnen we het huidmicrobioom veranderen en zo ja, wat gebeurt er dan? Slimme zet. Zo ontdekken ze wat het effect is van de veranderde huidbacteriën, op bijvoorbeeld acne. En als de uitkomst goed is, hebben ze meteen een startpunt voor een toekomstige behandeling of cosmetisch product.
Kunnen good guys bad bugs verdrijven? Yes!
Onlangs vond ik een overzichtsartikel waar ik heel blij van werd, geschreven door onderzoeker Chris Callewaert. Dat bekijkt of je behulpzame bacteriën kunt stimuleren. En dat blijkt te kunnen. Het idee is dat je bacteriën van de huid haalt, en daar de good guys uithaalt: bacteriesoorten die een gunstig effect kunnen hebben. Vervolgens kweek je die good guys op in het lab tot een flinke hoeveelheid. En vervolgens breng je die weer aan op de huid. Deze techniek lijkt te werken. Het aantal bad bugs neemt doorgaans af. Ik geef je een paar voorbeelden van studies die beschreven werden in het artikel.

Betere hydratatie door S. epidermis

In een studie met ruim 20 proefpersonen naar algemene verbetering van de gezichtshuid, kweekten onderzoekers de bacterie Staphylococcus epidermis op. Die staat namelijk bekend als good guy, met onder meer antibacteriële eigenschappen. Twee keer per week, gedurende vier weken, brachten de wetenschappers S. epidermis aan op de gezichtshuid. En die verbeterde: de hoeveelheid vocht en lipiden in de huid nam toe en de verdamping van vocht nam af. Ook werd de huid minder zuur. Dit heeft kans als mooi ingrediënt van cosmetische producten, concludeerden de onderzoekers.

Minder bad bugs bij atopisch eczeem

Ook een studie naar behandeling van atopisch eczeem gaf goede resultaten. De huid met eczeem bevat te weinig variatie aan bacteriën en veel te veel S. aureus, zagen de onderzoekers. Daarom werden twee goede soorten Staphylococcus, S. Epidermis én S. Hominis in stelling gebracht, tegen de bad bug S. aureus. Met resultaat: de hoeveelheid S. aureus nam af. De onderzoekers werken nu aan een manier om deze Staph-stammen zo te kweken, dat ze bruikbaar zijn voor alle mensen met deze eczeemvorm.

Cutibacteriën tegen acne

En ook bij acne kunnen good guys helpen, zo lijkt het. Onderzoekers gingen na of good guys van de Cutibacterium acnes-familie kunnen helpen tegen acne. En welke dan. Via proeftransplantaties vonden ze uit dat mengsels van verschillende, maximaal vier, C. acnes-soorten het meest succesvol zijn. Deze brachten ze twee keer per dag aan op het gezicht van 14 proefpersonen met acne. Om tegenwerking van eigen huidbacteriën tegen te gaan, was de huid voorafgaand gedesinfecteerd. Na vijf weken was het aantal ontstekingen significant verminderd. En de getransplanteerde bacteriën waren bij 50% van de proefpersonen teruggevonden. Deze studie vraagt wel om extra onderzoek, onder meer omdat de onderzoeksgroep klein was. Maar inspirerend is het wel.

Veelbelovend

Transplantatie van bacteriën lijkt dus een veelbelovende optie om huidziekten tegen te gaan. Wel is er nog meer onderzoek naar het huidmicrobioom nodig. Zeker om de rol van andere huidbewoners die ook ziekten kunnen veroorzaken in kaart te brengen. Denk daarbij aan de demodexmijt bij rosacea en de gist Malassezia bij seborroïsch eczeem. Maar dat het microbioom een sleutelrol speelt in de gezondheid van de huid is hiermee wel bewezen.