Hoe muggen je weten te vinden

Waarom wordt de ene mens steevast lek geprikt door muggen en is de ander totaal niet interessant voor de stoorzenders? De geur van zoet bloed? Nee, dat is een fabel. Maar de geur van je huid speelt wel een rol. En die maken je huidbacteriën.

Muggen ruiken ons

Muggen lokaliseren hun ‘maaltijd’ door te ruiken. Met een soort speciale antennes pikken ze onze geurmoleculen op. Vooral ouder zweet prikkelt de dieren. Of liever gezegd, dat maakt dat ze ons willen prikken. Er gaat dan een stroompje lopen naar hun hersenen, waarna ze in actie komen. Huidbacteriën spelen hierbij een belangrijke rol. Zij zorgen voor de omzetting van zweet in geurstoffen die de muggen al dan niet stimuleren.

Zweetvoetenexperiment

De specifieke samenstelling van je huidmicrobioom bepaalt dus je specifieke lichaamsgeur. En daarmee ook of muggen je lekker vinden. Dat heeft een bekende onderzoeksgroep van de Universiteit Wageningen ook aangetoond aan de hand van een zweetvoetenexperiment.

Zij vroegen 48 mannelijke vrijwilligers om gedurende twee dagen geen alcohol, knoflook, uien en pittig voedsel te nut­tigen en alleen geurloze verzorgings­producten te gebruiken. De mannen moesten 24 uur lang speciale nylon sokken dragen. Daarna werden er glazen kralen tegen hun zolen gewreven om hun geur te verzamelen. Deze werden aan muggen aangeboden. Het resultaat was interessant. De lucht van negen van de mannen bleek bijzonder aantrekkelijk voor muggen, terwijl het zweet van de sokken van zeven andere mannen juist volledig genegeerd werd.

Welke huidbewoners maken ons lekker

Wat was er zo bijzonder aan de samenstelling van de huidbewoners van deze ‘uitschieters’?
Op de voeten die muggen erg lekker vonden bleken vooral meer stafylokokkenbacteriën te groeien. De voeten die niet aantrekkelijk werden gevonden door de diertjes bleken voeten met veel verschillende bacteriestammen en een grote hoeveelheid van de soort Pseudomonas spp.

Ook de hoeveelheid koolstofdioxide die we uitademen speelt een rol

Behalve lichaamsgeur speelt onder meer ook de hoeveelheid koolstofdioxide die we uitademen een rol. Deze stof kunnen de muskieten al van grote afstand detecteren. Dit verklaart bijvoorbeeld waarom zwangere vrouwen vaak interessant zijn voor muggen. Vooral in het laatste trimester ademen zij namelijk meer koolstofdioxide uit. Koolzuurgas is ook de reden dat muggen liever volwassen dan kinderen steken – hoewel juist het tegendeel waar lijkt te zijn. Kinderen reageren heftiger op muggenbeten. Het lichaam went namelijk als het ware aan muggengif waardoor volwassenen minder en kleinere bulten zullen krijgen, die bovendien vaak veel sneller weg zijn.

Deodorant kan aantrekkelijkheid beïnvloeden

Huidverzorgingsproducten zoals deodorants kunnen onze ‘aantrekkelijkheid’ wel beïnvloeden. Dat bleek al eens uit een studie onder een bepaalde (malaria)muggensoort van dezelfde Nederlandse onderzoeksgroep van de Universiteit Wageningen. Met name de verbinding isopropyl-tetradecanoate in deodorant zorg dat muggen minder geïnteresseerd raken te prikken.

Muggen in de val lokken met geuren

Door te achterhalen welke geuren muggen wel of niet aantrek­kelijk vinden, hopen onderzoekers uiteindelijk een geurval voor muggen te ont­wikkelen; iets dat natuurlijk vooral gewenst is bij muggensoorten die malaria kunnen overbrengen. Er is al een handvol geur­stoffen geïsoleerd die muggen in de val lokken, maar die zijn nog niet succesvol genoeg. De muggen kiezen nog steeds liever menselijk zweet. Daarnaast zijn er onderzoekers die zich richten op geur­stoffen die niet aantrekkelijk zijn voor muggen om zo een spray te maken die ervoor zorgt dat je onzichtbaar bent voor muggen.

Bacteriën het zwijgen opleggen

Andere onderzoeken richten zich meer op de bacteriën van de huid. Bijvoorbeeld op de vernuftige  communicatie die de micro-organismen met elkaar uitwisselen via chemische signaalstoffen. Muggen kunnen deze  ‘gesprekken’ oppikken en zo informatie krijgen over hun bloedmaaltje. Er wordt onderzoek gedaan naar hoe je deze communicatie zou kunnen ‘platleggen’ waardoor muggen ons niet meer kunnen vinden.

 

---