Jonger met gezichtsgymnastiek?

Een bijzonder onderzoek  in het tijdschrift JAMA Dermatology afgelopen maand. Een onderzoek dat letterlijk de wenkbrauwen deed fronsen en nog steeds enthousiast wordt gedeeld online. Een paar jaar jonger dankzij gezichtsgymnastiek… Kan dat toch?

Het is niet de eerste keer dat facial yoga of facial fitness in de spotlights staat. Er zijn inmiddels al best wat boeken verschenen met daarin de meest uiteenlopende ‘gekke bekken’ om rimpels en een slappe huid tegen te gaan. Heel gek is de gedachte hierachter niet. Als je met sporten je lichaam van billen tot armen in vorm kunt krijgen, zou dat dan niet ook in je gezicht kunnen? Het onderliggende bewijs voor  gymnastiek tegen rimpels en wallen is echter nog niet zo stevig. De studies die tot nu toe zijn gedaan waren klein van opzet en weinig overtuigend. Soms werden naast de oefeningen ook gelijktijdig andere ‘middelen’ zoals voeding en huidverzorgingsproducten ingezet. Bovendien: kreeg je niet juist rimpels van beweging en mimiek?

Wat vonden deze Amerikaanse wetenschappers?

Voor dit onderzoek gingen wetenschappers van de Northwestern University in Chicago aan de slag met 27 vrouwelijke deelnemers in de middelbare leeftijd, van 40 tot 65 jaar. De testpersonen hadden allemaal zonschade en lichte tot matige huidverouderingsverschijnselen. De deelnemers waren bovendien allen geïnteresseerden in facial yoga.

Voor het onderzoek woonden de vrouwen eerst twee keer een negentig minuten durende gezichtstraining bij van een geoefend instructeur. Deze trainer, eigenaar van Happy Face Yoga en tevens co-auteur van de wetenschappelijke publicatie, leerde de deelnemers 32 verschillende work-outs speciaal gericht op het versterken van de spieren van het gezicht.  Alle oefeningen moesten daarna acht weken lang thuis worden herhaald. Elke oefening werd een minuut gedaan. In totaal waren de deelnemers ruim een half uurtje bezig. Vanaf de negende week tot en met twintig weken na het straten van het experiment, deden de vrouwen hun gezichtsgymnastiek nog om de dag een half uur.

Elf deelnemers haakten tijdens de onderzoeksperiode af. De resultaten van zestien proefpersonen waren uiteindelijk bruikbaar.

Wat zagen de deelnemers in de spiegel?

Het effect van de oefeningen werd door twee artsen ‘blind’ bepaald aan de hand van foto’s die voor en na de onderzoeksperiode werden genomen. Er werd naar verschillende gezichtskenmerken gekeken. Ook werd daarbij de leeftijd van de deelnemers geschat. De vrouwen gaven aan de hand van vragenlijsten aan in hoeverre ze tevreden waren met het resultaat.

Alle deelnemers aan het onderzoek waren om te beginnen na afloop van de testperiode zeer tevreden. Zij gaven aan een verbetering te zien op maar liefst 18 van de 20 gemeten gezichtskenmerken. Met name de zagen er volgens de onderzochte personen voller uit.

Bijna drie jaar jonger volgens de beoordelende artsen

En hoe werden de vrouwen door de artsen beoordeeld? Bij de eerste fotoanalyse na acht weken ging er ruim een jaar van de leeftijd van de deelnemers af. Bij de tweede meting na 20 weken werden alle deelnemers gemiddeld bijna drie jaar jonger geschat (van 50.8 jaar naar 49,6 naar 48,1 jaar).

Volgens onderzoeksleider Dr. Murad Alam, professor in de dermatologie aan de Feinberg School of Medicine van de Northwestern University van Chicago, is dit de eerste klinische trial waarin wordt aangetoond dat yoga voor het gezicht huidverjongend zou kunnen werken. De uitleg van de onderzoeker en zijn team luidt: ‘Als het gezicht veroudert wordt de huid dunner. Vetkussentjes tussen de spieren en de huidlaag verdwijnen, waardoor het gezicht wat ‘gaat hangen’ en ‘instort’. Als nu de spieren onder de huid dikker worden, dan wordt de huid als het ware meer ‘gevuld’. Sterkere spieren zorgen voor een verbeterde vorm van het gezicht, dat zo ook meer volume krijgt.’ Volgens Alam toont zijn studie aan dat dit lukt met specifieke oefeningen.

Punten van kritiek

De auteurs benadrukken wel dat meer onderzoek nodig is om harde conclusies te trekken die voor grotere groepen mensen gelden. Er is immers slechts een beperkt aantal vrouwen gevolgd die allemaal de middelbare leeftijd hadden. Het aantal afvallers in de onderzoeksperiode was daarbij relatief groot. De proefpersonen waren ook niet random geselecteerd. De vrouwen hadden zich zelf gemeld en waren al bezig met gezichtsyoga. Niet duidelijk is bijvoorbeeld wat het effect is van bijvoorbeeld gezichtsyoga op jonge leeftijd.

Andere lastige punten

Het blijft een lastig verhaal. Rimpels ontstaan immers nu juist ook door mimiek. Van veel fronsen krijg je bijvoorbeeld denkrimpels, lachen zorgt voor rimpels rond je mondhoeken en de bekende kraaienpootjes. Je spieren in het gezicht trekken iedere keer als je je gezicht beweegt, de huid mee. Op een gegeven moment gaat de huid niet meer terug in de oude stand. Eerder onderzoek laat bijvoorbeeld mooi zien hoe lachrimpels en andere lijntjes door mimiek op jonge leeftijd een mooie voorspeller zijn van de rimpels die op latere leeftijd verschijnen. En doet botox ondertussen niet juist het tegenovergestelde met je gezicht: het legt je spiertjes voor even lam waardoor je huid gladder en strakker wordt.

Je kunt je daarom afvragen of het jarenlang beoefenen van gezichtsgymnastiek niet júist voor rimpels zou kunnen zorgen. Of dit soort yoga echt kan helpen tegen huidveroudering, welke oefeningen hiervoor het beste zijn en hoe dit proces nu precies ‘onderhuids’ verloopt, blijft kortom complex.

Wat wel duidelijk in onderzoeken naar voren komt, is dat stress en een ongezonde leefstijl bijdragen aan rimpels en huidklachten als puistjes. Voldoende ontspanning is wat dat betreft sowieso geen overbodige luxe voor een mooie huid.

---