Is koffieafval hét duurzame ingrediënt voor in skincare?

Duurzaamheid is ook in de cosmetische industrie hot topic. Zo verscheen recent een onderzoek over koffieafval als bron voor skincare-ingrediënten. Ook wel upcycling genoemd. Gaan we koffieafval echt terugvinden in huidproducten? Of is dat koffiedik kijken? Ik vertel je er graag over.

 
Grondstoffen worden schaarser en afval neemt toe. Hoe slim is het dan om afval een hoogwaardige nieuwe toepassing te geven? Steeds meer cosmeticafabrikanten overwegen dit. Deels uit oprechte duurzame motivatie en deels natuurlijk om te voldoen aan de steeds grotere vraag naar ‘duurzame’ cosmetica onder gebruikers. En als het een het ander stimuleert: supergoed toch?

De duurzame bronnen: koffiedik en zilverhuid

Recent verscheen hierover een onderzoek. Portugese onderzoekers gingen na hoeveel cafeïne en koffiezuur er zit in twee soorten koffieafval. Namelijk koffiedik, de prut die overblijft nadat je koffie hebt gezet. En koffiezilverhuid, het velletje van de koffieboon dat eraf knapt als je bonen roostert.

Waarom cafeïne en koffiezuur?

Dat ze keken naar cafeïne en koffiezuur is niet heel gek. Meerdere onderzoeken hebben laten zien dat deze stoffen veilig zijn voor je gezondheid en dat ze de werking van andere ingrediënten niet veranderen.
 
Ook kunnen ze in theorie je huid goed doen. Koffiezuur heeft namelijk ontstekingsremmende eigenschappen. Dit kan je huid kalmeren en mogelijk helpen tegen puistjes. Cafeïne is een antioxidant. Antioxidanten helpen huidverouderende schade te verminderen. De onderzoekers concludeerden dat zowel koffieprut als zilverhuid voldoende van beide stoffen bevatten. Goed nieuws dus. Op het eerste gezicht dan …

Van cellulite tot uv-bescherming: is koffie overal goed voor?

Koffiehypes kwamen de afgelopen jaren al vaker langs. Cafeïne zou goed zijn tegen van álles: van wallen tot haaruitval en huidveroudering. Daarom vond ik het wel interessant dat de Portugezen in hun artikel studies op een rij zetten naar het effect van koffiezuur en cafeïne op zowel cellulite, huidveroudering, haaruitval als uv-bescherming.
 
Ik ben eerder al eens in een hype rond cafeïne gedoken. En toen concludeerde ik dat de werking van cafeïne aardig uit haar verband werd getrokken, behalve als het gaat om de werking als antioxidant. En dat gevoel krijg ik nu weer een beetje.

Koffie doet de textuur van exfoliërende creme goed. Dus?

De onderzoekers vertellen bijvoorbeeld over een experiment waarbij koffiedik eerst werd gedroogd. Daarna werd die toegevoegd aan een exfoliërende body cream, in verschillende concentraties, namelijk 4, 6 en 8%. Die varianten werden getest.
 
Een van de conclusies die in het overzichtsartikel belandde, was dat koffiedik de textuur van de crème goed doet. Maar de hamvraag is natuurlijk: wat is het effect op tekenen van huidveroudering?
 
Ik was zo nieuwsgierig dat ik het originele onderzoek heb opgezocht. Het bleek een industrieel onderzoek, dat wilde uitzoeken hoe je koffiedik praktisch gezien kunt verwerken in exfoliantcrème. Nuttige vraag. Maar het antoord zegt niks over het effect op huidveroudering.

Koffie als uv-bestrijder? Misschien wel!

Iets hoopvoller was een onderzoek waarover het verzamelartikel vertelde, naar de beschermende effecten van koffie tegen uv-straling. Onderzoek bij muizen bewees dat olie met koffiezuurextract aangebracht op de huid uv-straling inderdaad absorbeert. Bij mensen is dit op veiligheid getest. 20 vrijwilligers droegen 48 uur een patch met het extract: dat zorgde niet voor irritatie, zo bleek.
 
Fijn natuurlijk voor die mensen, maar meer onderzoek is nodig om mij te overtuigen van het nut van koffiezuur tegen uv. Cafeïne daarentegen vind ik wel veelbelovend: uit een ander onderzoek dat zowel in het lab als bij mensen werd uitgevoerd, blijkt namelijk dat de SPF tegen uv B-straling met een kwart toeneemt als je cafeïne toevoegt aan zonnebrandcrème.

Hyaluronzuur vs. koffiedik … interessant!

En er was meer. Het overzichtsartikel repte ook over een test waarbij het effect van hyaluronzuur werd vergeleken met koffiedikextract. Interessant! Zeker omdat de schrijvers van het artikel melden dat koffiedik een vergelijkbaar effect oplevert als hyaluronzuur: de hydratatie en de stevigheid van de huid verbeteren.
 
Een nadere blik op het originele onderzoek temperde eerlijk gezegd mijn enthousiasme wat. Wat hadden ze gedaan? Van een basiscrème waren 2 varianten gemaakt. Elke variant werd 28 dagen uitgeprobeerd door vrijwilligers. Aan de ene variant was 1,5% hyaluronzuur toegevoegd, aan de andere koffiedikextract. Alleen: het totale aantal testpersonen was 6. Persoonlijk zou ik aan zo’n klein onderzoek meer bescheiden conclusies verbinden.

All hope is not lost: antioxidanten werken wel

Dat antioxidanten je huid goed kunnen doen, is trouwens wel bewezen. Dus je kunt best aan de slag met antioxidanten in cosmeticaproducten. Mits je het goed doet. Ik heb de voorwaarden voor je op een rij gezet. De belangrijkste verklap ik alvast: je product moet voldoende antioxidant bevatten.

Hoop aan de kook

Een cosmetica-organisatie schreef over het overzichtsartikel ‘Something big is brewing’. Toch lijkt het erop dat vooral de hoop staat te koken dat cafeïne en koffiezuur fabuleus zijn voor je huid. En dat onderzoekers in aanloop naar de ‘mogelijk veelbelovende toepassingen’ alvast nieuwe – en dus duurzame – bronnen aanboren voor deze ingrediënten. Niks mis mee natuurlijk. Maar voorlopig zijn keihardere uitspraken over de effecten, toch echt koffiedik kijken …
 

---