Pigmentvlekken? Ik houd een bermplantje voor je in de gaten …

Er is een stofje dat ik al een tijdje in de gaten hield: arctigenine. En eindelijk is hiernaar goed huidonderzoek gedaan bij mensen. Onderzoekers zochten uit of deze stof oneffenheden als pigmentvlekjes kan verminderen. Leuk feitje: arctigenine komt uit een plant die gewoon langs de weg groeit.

Hoe zat het ook alweer met pigmentvlekjes?

Of je nu een donkere of een lichte huid hebt, elke huid maakt melanine aan, ofwel pigment. En die geeft je huid zijn kleur. Bij verstoring van dit proces hoopt melanine zich op. Ofwel: pigmentvlekjes. Die zijn vaak donkerder dan je eigen huidskleur (hyperpigmentatie), maar soms juist lichter (hypopigmentatie).

Wat als het kwaad al is geschied?

Goede kans dat jij ook een keer last krijgt of last hebt gehad, want er zijn veel oorzaken van pigmentvlekken. De grootste boosdoener is echter: de zon. Zonnestraling veroorzaakt namelijk ouderdomsvlekken en dit zijn de meest voorkomende pigmentvlekjes. Je huid beschermen tegen de zon is de beste manier om pigmentvlekken te voorkomen.
 
Wat als het kwaad al is geschied? Om daar een antwoord op te vinden, greep een team van Japanse en Amerikaanse onderzoekers naar een plant die gewoon groeit in bermen en open plekken in het bos: klis.

Klis en de bolletjestrui

Misschien gaat er een belletje rinkelen als je het plaatje ziet van de vruchten van deze Arctium lappa L. Die hebben een stekelig omhulsel zodat ze blijven hangen in de vacht van passerende dieren: zo verspreiden ze hun zaden.

Ik ben sceptisch maar ook open-minded

Maar goed, dat onderzoek dus. Dat ze daarvoor klis onder de loep namen, snap ik wel. De bladeren, vrucht en wortel van Arcticum lappa L. is al heel lang populair in met name Aziatische gezondheidsmiddeltjes. Het idee is namelijk dat klis werkt tegen griep, veel chronische ziekten en huidproblemen zoals acne en pigmentvlekken. Klis zit bomvol antioxidanten. Vooral veel actigenine (voor het gemak ATG) en diens zusje actiïne. ATG blijkt de meest actieve stof van het duo. Dat las ik een tijdje terug in een artikel van Nature waarin onderzoeken naar klisextract op een rij stonden. Ik werd er heel blij van, want ATG blijkt een multi-talent. Maar wat doet actigenine dan precies?

Sinds de bewijzen uit het lab, speur ik naar meer onderzoek

Klisextract met ATG heeft een antibacteriële en ontstekingsremmende werking. Ook kan ATG melanine afbreken. Heel interessant voor cosmetische producten dus. Alleen: bewijzen voor deze effecten zijn alleen nog geleverd in het laboratorium, met huid in een petrischaaltje … De schrijvers van het Nature-artikel zeiden wel: ‘veelbelovend, ook voor cosmetische toepassingen’. Sindsdien speur ik dus naar resultaten van een onderzoek met mensen. En dat kwam kortgeleden!

Onderzoek met 45 volwassenen

Een team Japanse en Amerikaanse onderzoekers rapporteerden over hun onderzoek naar klis bij 45 volwassenen. Ze vroegen zich drie dingen af: zijn zaden van de klis ook een goede bron voor ATG? Is een extract hiervan veilig en nog werkzaam als melanine-afbreker? En verdraagt de huid ATG?
 

 

Slimme zet: zaden checken

Eerst even waarom de onderzoekers naar de zaden keken. Zaden van de klis bevatten namelijk meer ATG dan andere plantonderdelen, maar waren nog weinig onderzocht. Deze onderzoekers slaagden erin actiïne en ATG uit de zaden te halen. En ze deden er nog een schepje bovenop: ze vonden een manier om tijdens de extractie alle actiïne om te zetten naar het veel werkzamere ATG. Resultaat: ATG-extract dat 5x geconcentreerder is dan ‘gewoon’ zaadextract! Zo oogst je makkelijker meer van de werkzame stof.

Goed bezig: dubbelcheck op veiligheid en werkzaamheid

In het lab checkten de onderzoekers vervolgens of het klisextract uit zaad veilig is. En of de hoge concentratie ATG ook leidt tot evenredig meer afbraak van melatonine in gekweekte huid. En dat was zo. Dus ze konden door met testen bij proefpersonen.

En, werkt het bij mensen?

Voor de test bij proefpersonen creëerde het onderzoeksteam een lotion met 1% ATG-extract. En eenzelfde lotion zonder de werkzame stof. 45 Aziatische volwassenen tussen 30 en 60 jaar (mannen en vrouwen) testten vervolgens de lotions. Twee keer per dag gedurende acht weken, brachten zij een lotion aan. 33 van hen hadden de variant met het extract. Wie dat waren, wisten de proefpersonen én de onderzoekers niet. Door zo’n zogeheten ‘dubbelblinde’ opzet voorkom je dat onderzoekers de resultaten (onbewust) positiever interpreteren dan ze zijn.
 
Het resultaat? Dat pakte nog beter uit dan de onderzoekers hoopten. Het doel van het onderzoek was om de werkzaamheid van ATG-extract te testen in het lab, en de veiligheid en verdraagzaamheid van de ATG-lotion te onderzoeken op de echte huid. En die resultaten waren goed. Maar daarnaast kregen proefpersonen die de ATG-lotion gebruiken een zichtbaar egalere, meer heldere huid en nam zelfs roodheid af. Dat is goed nieuws dus.

Nieuw product …? Nog even wachten!

‘ATG is een veelbelovend als ingrediënt voor cosmetisch gebruik,’ concludeerde het onderzoeksteam. Kunnen we dan al snel een nieuw cosmetisch ATG-product tegen pigmentvlekken en huidoneffenheden verwachten? Nee, daarop is het nog even wachten. Kanttekeningen bij het onderzoek, die het team trouwens ook benoemde, waren namelijk dat de groep proefpersonen niet erg groot was en dat er alleen mensen met een Aziatisch huidtype meededen. ‘Er is dus meer klinisch onderzoek nodig’, stellen de wetenschappers. Maar: met zulke mooie resultaten schat ik in dat zulk onderzoek snel gaat verschijnen. En als dat zo is, vertel ik je er alles over.

---