Wordt je huid sneller oud door je smartphone of laptop?

Word je sneller oud als je eindeloos door Instragram scrollt of veel achter de computer zit? Veel onderzoeken zeggen van wel. Daaruit blijkt namelijk dat dat blauwe licht uit je scherm zou kunnen zorgen voor huidveroudering. Maar is de dosis blauw licht in die wetenschappelijke studies te vergelijken met die in het dagelijks leven? Uit ons onderzoek samen met studenten van de Erasmus Universiteit blijkt van niet. Hoe zit het nu: is het licht uit je mobieltje schadelijk voor je huid of niet?

Hoe zat het ook alweer met vrije zuurstofradicalen?

Als we praten over schade, dan moeten we het eerst even hebben over vrije zuurstofradicalen. Deze deeltjes (ook wel reactive oxygen species (ROS) genoemd) ontstaan bij (gewone) lichaamsprocessen zoals de stofwisseling, maar ook door zonlicht of bijvoorbeeld roken. Antioxidanten kunnen deze deeltjes ‘neutraliseren’ of ‘wegvangen’. Wanneer er meer vrije zuurstofradicalen worden geproduceerd dan geneutraliseerd dan is er sprake van oxidatieve stress. En dat betekent schade. De zuurstofdeeltjes kunnen dan willekeurige reacties aangaan in het lichaam. Hierdoor ontstaat (huid)veroudering.

Ook blauw licht zorgt voor de vorming van vrije radicalen

Van zonlicht weten we inmiddels dat het schadelijk is voor de huid. In verschillende studies is aangetoond dat ook blauw licht zorgt voor de vorming van zulke vrije zuurstofradicalen in huidcellen. In een van die experimenten hielden de onderzoekers een iPhone 8+ op 1 centimeter afstand van een fibroblast (een soort huidcel). Na één uur was het aantal vrije zuurstofradicalen flink gestegen (82%) vergeleken met een andere cel die niet werd blootgesteld aan blauw licht. Een vergelijkbaar effect was te zien bij een iPad (93%) en een iPhone 6 (86%). Door een teveel aan ROS kan dus mogelijk huidveroudering ontstaan.

‘In het echt’ zit je niet op 1 centimeter van je scherm

In het bovenstaande onderzoek was de afstand tussen de huidcel en de iPhones en de iPad 1 centimeter. De meeste mensen zullen niet met hun neus op hun computer of smartphone zitten. Kun je die onderzoeken dan wel vergelijken met het dagelijkse leven? Is de intensiteit van het blauwe licht, de afstand tot dit licht en de duur van de blootstelling in studies te vergelijken met de realiteit? Dat hebben de geneeskundestudenten van de Erasmus Universiteit uitgezocht.

Hiervoor ontwikkelden ze een dagboek waarin mensen moesten invullen hoe vaak ze hun smartphone, tablet en computer/laptop gebruikten. En dus hoeveel blauw licht ze van deze schermen op hun huid kregen.

De realiteit komt niet overeen met de onderzoeken

26 mensen hadden het ‘schermtijd’-dagboek ingevuld. De intensiteit van het licht stelden de participanten per apparaat anders in: de gemiddelde helderheid van de smartphone was 59%, die van de tablet vergelijkbaar met 58% en de laptop/computer was hoger met 71%. Hierin wijkt de realiteit af van de wetenschappelijke studies. Daarin wordt namelijk vaak de volledige lichtsterkte gebruikt. Daarnaast gebruikte 58% van de deelnemers zo nu en dan een blauwlichtfilter. Hierdoor wordt een gedeelte van het blauwe licht niet uitgezonden door het apparaat. Ook deze optie zorgt ervoor dat het dagelijkse leven en de onderzoeken minder met elkaar overeenkomen.

De onderzoekers keken ook naar de afstand tot het scherm. De deelnemers zaten gemiddeld 20-60 centimeter van het elektronische apparaat af. Dit is een grotere afstand dan die vaak gebruikt wordt in laboratoriumopstellingen, die meestal minder dan 10 centimeter is.

De blootstelling aan blauw licht is in realiteit wel langer dan in wetenschappelijke studies, namelijk gemiddeld 8 tot 11 uur per dag. In de studies schijnt het blauwe licht gemiddeld maar 30 tot 60 minuten op de huidcel.

Is het blauwe licht van mijn smartphone nu wel of niet schadelijk?

De realiteit klopt dus niet met de meeste experimenten naar blauw licht: de lichtintensiteit is in het dagelijks leven zwakker, de afstand tot het scherm groter, maar de blootstelling duurt langer. Is deze ‘chronische’ dosis net zo schadelijk voor de huid als de laboratoriumopstelling? Is er sprake van een cumulatief effect en kun je dus verouderen achter een scherm? Dat weten we helaas niet. Er zijn wel aanwijzingen dat ook een langere afstand tot een beeldscherm schadelijk zou kunnen zijn. Zo werd in een studie een huidcel blootgesteld aan blauw licht van een tablet voor een duur van 60 minuten op 20 centimeter afstand. Over de helderheid van het scherm werd niets gezegd, maar de vrije radicalen namen met 88% toe. Maar ook dit onderzoek keek alleen naar een geïsoleerde huidcel en niet naar het effect van blauw licht in huidcellen van het lichaam. Of je je smartphone beter vaker in de la kunt leggen? We moeten je helaas het antwoord schuldig blijven. Maar we houden de studies in de gaten.

---