De anti-aging eigenschappen van retinol

Naar het effect van vitamine A op verschijnselen van huidveroudering is de laatste jaren ontzettend veel onderzoek gedaan. Er is daarbij vooral gekeken naar de stof vitamine A-zuur. Veel minder is nog bekend over de anti-aging eigenschappen van retinol. Deze studie heeft het effect onderzocht van 0,4 % retinol op de natuurlijk verouderde huid van een groep mensen rond de zeventig jaar.

De ouder wordende huid

Tijdens het ouder worden ondergaat de huid enkele kenmerkende morfologische veranderingen. De belangrijkste is het dunner worden van de huid. Deze verandering zorgt onder meer voor een verminderde huidbarrièrefunctie waardoor de huid gemakkelijker vocht verliest en kwetsbaarder is voor schadelijke invloeden van buitenaf. De verouderde huid wordt onder andere dunner door verlies van collageen, de belangrijkse ‘draagmuur’ van de huid. Door afbraak van dit eiwit neemt de kwetsbaarheid van de huid verder toe, de doorbloeding en wondgenezing verminderen en ook het risico op huidziekten neemt toe.

Wat doet vitamine A in de cel?

Er bestaan helaas nog altijd geen veilige en doeltreffende therapieën om het verlies van weefsel door het ouder worden te herstellen. Wel is duidelijk dat vitamine A een belangrijke rol kan spelen bij het tegengaan van tekenen van huidveroudering. Het is aangetoond dat het topicaal aanbrengen van retioïnezuur de huid gladder kan maken en fijne lijntjes en pigmentvlekken kan verminderen. Het onderliggende moleculaire mechanisme van dit huidverjongende effect is echter nog niet helemaal duidelijk. Van de werking van de stof retinol, een voorloper van retinoïnezuur zoals gebruikt in cosmetica, is nog veel minder bekend.

Verschillende vormen van vitamine A

Van vitamine A bestaan dus verschillende vormen. De verzamelnaam hiervoor is retinoïden. De bekendste en krachtigste vorm van vitamine A is tretinoïne, ook wel retinoïnezuur of vitamine A-zuur genoemd. Deze vorm wordt met name voorgeschreven bij acneklachten en is alleen op recept verkrijgbaar. Daarnaast is er de minder krachtige variant retinol die in gewone cosmetica is verwerkt.

Om werkzaam te zijn in de huid moet vitamine A worden ‘gepresenteerd’ aan de cel als retinoïnezuur. Dan pas kan de stof aan de cel binden en kunnen processen in gang worden gezet zoals het stimuleren van een gezonde celdeling. Verschijnt er een andere vorm van vitamine A in de huid, dan zal deze eerst moeten worden omgezet naar retinoïnezuur. In het geval van retinol wordt de stof dan omgezet via retinaldehyde naar retinoïnezuur. Bij deze omzettingsstappen gaat vaak wel wat van de werking verloren.

Verbeterde huid met retinol

In deze studie is gekeken naar het effect van topicaal aangebrachte retinol op de niet-zonbeschadigde, natuurlijk verouderde huid (van de billen) in een concentratie van 0,4 %. Daarbij werden histologische, cellulaire en moleculaire metingen gedaan. Uit het onderzoek kwam een duidelijke verbetering van de huid naar voren. De celdeling van drie type cellen werd gestimuleerd, te weten de keratinocyten, de endotheelcellen en de fibroblasten. Hierdoor nam de epidermis in dikte toe, en verbeterde de doorbloeding van de dermis. Ook de collageenvorming verbeterde.

De onderzoekers hebben aangetoond dat retinol dezelfde weefselveranderingen teweeg kan brengen in de huid als het krachtigere tretinoïne. De kans op irritatie, roodheid en droogte is daarbij kleiner; wel is voor een gewenst effect een veel hogere concentratie van de stof nodig.

---