Liposomen onder de loep

Liposomen staan de laatste jaren volop in de schijnwerpers. Deze vetbolletjes zouden namelijk de perfecte drugkoerier kunnen zijn bij allerlei aandoeningen. Liposomen kunnen door hun bijzondere opbouw namelijk fuseren met een celmembraan en zo hun inhoud laten opgaan in individuele cellen. Een fantastische manier om bijvoorbeeld geneesmiddelen rechtstreeks ín tumorcellen te smokkelen. Maar dus ook om specifieke ingrediënten in huidcellen te laten belanden.

Hoewel dat proces nog lang niet is uitgekristalliseerd, en nog veel onduidelijk is, maakt de cosmetica-industrie al enthousiast ‘reclame’ met het bijzondere ingrediënt. In dit Deense onderzoek wordt het werkingsmechanisme van liposomen als ‘medicijnkoerier’ nader onderzocht. Kunnen liposomen de huidbarrière met vracht en al passeren?

Verschillende vetbolletjes onderzocht

Jes Dreier en zijn groep bestudeerden in dit onderzoek het specifieke werkingsmechanisme van liposomen als leverancier van behandelstoffen in de huid. Ze maakten daarbij gebruik van een superresolutiemicroscoop en een RICS (raster image correlation spectroscopy). Twee verschillende samenstellingen van liposomen werden vergeleken: een ‘gewoon’ liposoom (hier POPC genoemd, naar de chemische samenstelling) en een meer flexibel bolletje, opgebouwd met natriumcholaat, een stof die de oppervlaktespanning verlaagt.

Liposomen gaan niet langs de huidbarrière

De bewegingen van beide ‘drugkoeriers’ werden gevolgd aan de hand van microscoopopnames van zowel intacte huid als vriescoupes van huid behandeld met gelabelde liposomen. De beelden lieten zien dat géén van de liposomen intact bleef in de huid. Metingen met de RICS bevestigden deze bevindingen.

Liposomen lijken hun vrachtje dus niet door de huidbarrière heen te transporteren, concluderen de onderzoekers. Volgens de onderzoeksresultaten lijkt het erop dat de vetbolletjes met hun inhoud barsten op, en fuseren met de buitenste lipidelaag van de opperhuid. Verder bleek dat zogenaamde flexibele liposomen de doorlaatbaarheid van de opperhuid kunnen vergroten.

Wat betekent dit?

De onderzoekers bewijzen met dit onderzoek dat het zeer onwaarschijnlijk is dat (deze) liposomen de huidbarrière passeren. Ze laten zien dat de bolletjes anders aankomen op de huid. maar betekent dit dat de in cosmetica gebruikte liposomen dan níet (kunnen) doen wat ze beloven? Dr. Jetske Ultee: “Het is belangrijk om te realiseren dat, ook al kunnen liposomen misschien niet in de diepere huidlagen komen, ze alsnog wel waardevol kunnen zijn in huidverzorgingsproducten. De bolletjes kunnen actieve ingrediënten goed houden in crèmes, waardoor deze intact blijven tot ze op de huid gesmeerd worden. Maar, dit blijven hoe dan ook wel interessante bevindingen.”

---