Wat kun je doen aan huidschade door bestraling?

Bestraling (radiotherapie) voor het behandelen van kanker gaat helaas vaak gepaard met huidschade. De huid kan zwellen, pijnlijk aanvoelen, jeuken en warm of branderig aanvoelen. Ook kan pigmentatie optreden. Huidreacties ontstaan vaak twee tot drie weken na de start van de bestraling, en nemen in sommige gevallen pas vier weken na afloop van het bestralingstraject af. Wat kun je doen om klachten te voorkomen en welke behandelingen zijn aan te raden? 

Naar het voorkomen en behandelen van deze huidreacties wordt veel onderzoek gedaan. In deze review hebben de auteurs alle studies op een rij gezet. Hoewel de meeste onderzoeksresultaten nog niet erg overtuigend zijn, zien de auteurs voldoende bewijs om onderstaande conclusies te trekken en adviezen te geven. 

Maatregelen ter voorkoming van huidschade:

• Wassen met water en (een neutrale) zeep, of alleen water, is beter dan het niet wassen van de bestraalde huid. Er lijkt weinig verschil in uitkomsten te zijn tussen wassen met alleen water of wassen met water en zeep;
• Het gebruik van deodorant zonder metalen heeft geen effect op huidreacties. Onvoldoende onderzoek is gedaan naar het gebruik van deodorant met metalen.

Andere maatregelen die de huid ontzien bij bestraling:

• Het dragen van ruim zittende kleding;
• Het droogdeppen (en niet wrijven) van de te bestralen huid;
• Het vermijden van uv-licht op de te bestralen huid;
• Geen gebruikmaken van pleisters, scheerschuim of parfum op de te bestralen huid;
• Niet krabben.

Welke middelen kunnen huidreacties (niet) voorkomen:

Overzicht van de uitkomsten van studies waarbij is gekeken naar maatregelen om huidreacties te voorkomen (meer onderzoek is nodig die deze resultaten bevestigen):

• Het innemen van Wobe-Mugos E tabletten verkleint de kans op het krijgen van een huidreactie;
• Het innemen van pentoxifylline tabletten lijkt geen effect te hebben op huidreacties;
• Het wassen van de huid met water en zeep voorafgaand aan de bestraling kan de kans op een reactie niet kleinen
• Het gebruik van corticosteroïden crème voorafgaand aan de bestraling lijkt de kans op het krijgen van een reactie niet te verkleinen;
• Het aanbrengen van hyaluronzuur of trolamine op de huid verkleint de kans op huidreacties niet.

Middelen om huidreacties na bestraling te behandelen:

Uitkomsten van studies waarbij huidreacties zijn behandeld (meer onderzoek is nodig die deze resultaten bevestigen):

• Zinktabletten en Wobe-Mugos E tabletten verminderen de ernst van huidreacties;
• De resultaten van het gebruik van corticosteroïden zijn wisselend. De ene studie toont aan dat het huidreacties vermindert, een andere studie heeft geen meerwaarde gevonden voor het gebruik. Methylprednisolon (corticosteroïd) bleek effectiever dan dexpanthenol crème bij de behandeling van huidreacties;
• Hyaluronzuur lijkt huidreacties te verminderen (twee studies toonden dat aan, een derde studie vond geen meerwaarde van het gebruik van hyaluronzuur voor de behandeling van huidreacties);
• Geen meerwaarde is gevonden voor het gebruik van aloë vera of dexpanthenol crème;
• Trolamine (Biafine) crème lijkt enig effect te hebben;
• Het gebruik van Aquaphor en RadiaCare Gel lijkt geen effect te hebben op huidreacties;
• Zilververband en Mepile Lite dressings kunnen mogelijk klachten verminderen van natte wonden.

---