Nieuwe crème voor rosaceapatiënten

In deze pilotstudie worden de ervaringen onderzocht van rosaceapatiënten met het gebruik van een crème met T4O. Ook wordt nagegaan of de crème rosaceaklachten kan verminderen. 

De rol van demodexmijten

Rosacea is een huidaandoening in het gezicht met verschillende kenmerken, waaronder blozen, blijvende roodheid, couperose, puisten en papels. Geschat wordt dat de huidklacht voorkomt bij  1 – 10% van de bevolking van West-Europese landen en de Verenigde Staten[1].

De oorzaak van rosacea is nog altijd onduidelijk. Ultraviolete straling, overgevoeligheid van de huid en de aanwezigheid van bacteriën op de huid, dragen mogelijk bij aan het ontstaan van rosacea [2]. Zeer waarschijnlijk speelt ook de aanwezigheid van de demodexmijten op de huid een rol in het ontstaan of verergeren van rosacea [3].

Twee soorten mijten kunnen voorkomen op de huid: Demodex folliculorum en Demodex brevis. Een belangrijk verschil is de locatie waar deze soorten zich bevinden: Demodex folliculorum verblijft in groepjes in de haarfollikel, Demodex brevis verblijft solitair in de talgklieren. Deze mijten zijn klein (0.3 mm) en voor het oog niet waarneembaar. Demodexmijten voeden zich met huidcellen en sebum, beschadigen de huid en dringen door tot diep in de huid [4]. Aangenomen wordt dat de mijt vervolgens wordt aangevallen door reuscellen, wat leidt tot de ontwikkeling van een granuloom [5]. Onderzoeksresultaten wijzen op een relatie tussen de aanwezigheid van demodexmijten en rosacea: deze mijten komen in grotere hoeveelheden voor bij mensen met rosacea, dan mensen zonder rosacea [6] en de behandeling met insecticiden zoals permethrin kan Demodex terugdringen en rosaceaklachten verminderen [7].

Rosacea kan in bepaalde gevallen effectief behandeld worden met op de huid aangebrachte metronidazol en azelaïnezuur en orale metronidazol en tetracycline [8], maar volledige genezing is onmogelijk. Het gevaar van resistentie maakt dat terughoudend met de toepassing van antibiotica moet worden omgegaan. De toepassing van natuurlijke producten die verlichting kunnen bieden bij rosaceaklachten, zoals tea tree oil (theeboomolie), moet worden onderzocht om alternatieven te ontwikkelen voor antibiotica.

Theeboomolie (tea tree oil)

Theeboomolie is een etherische olie die wordt verkregen uit bladeren van de theeboom (Melaleuca alternifolia). Theeboomolie wordt toegepast in diverse cosmetica- en verzorgingsproducten. Het aanbrengen van de olie op de huid kan heilzaam werken: theeboomolie is een antioxidant, werkt anti-inflammatoir [9], antibacterieel, antiviraal en antifungaal [9,10] en kan worden toegepast bij de behandeling van huid-, orale, luchtweg- en vaginale infecties en als ontsmettingsmiddel of antisepticum [11].

In onderzoek is aangetoond dat de toepassing van 5% theeboomolie een positief effect kan hebben op acne [12] en seborroïsch eczeem [13] en mogelijk bij kan dragen aan wondgenezing [10]. Ook kan theboomolie (5% theeboomolie [14] of een combinatie van 50% theeboomolie met 10% theeboomolie) [15] effectief ingezet worden in de bestrijding van de mijt Demodex folliculorum en hoofdluis [16].

Hoewel het gebruik van theeboomolie een positief effect kan hebben, komt huidirritatie onder gebruikers voor. In studies komt naar voren dat maar weinig personen reageren op sterk verdunde theeboomolie, zoals producten met 5% of 10% theeboomolie (<0.5% heeft een negatieve reactie) [17,18]. De toepassing van 25% theeboomolie of hoger leidt vaker tot huidirritatie bij gebruikers [19]. Zo wordt gerapporteerd dat de toepassing van 25% theeboomolie bij 3 van de 28 proefpersonen tot een ernstige allergische reactie leidde [20]. Bijwerkingen van het gebruik van theeboomolie treden voornamelijk op bij hoge concentraties en zijn mogelijk te wijten aan oxidatie van theeboomolie door blootstelling aan lucht en/of licht [21]. Rutherford et al. [19] rapporteerde huidirritatie bij 41 van de 2320 patiënten die een patch-test ondergingen met geoxideerde 10% theeboomolie (1.8% van de deelnemers). Ook lijkt irritatie sneller op te treden bij een verminderde huidbarrière [19]. Bepaalde componenten van theeboomolie lijken bij te dragen aan allergische reacties: terpinolene, a-terpine, ascaridol en 1,2,4-trihydroxymethane [22] en 1,8-cineole [23], hoewel over laatstgenoemd component discussie bestaat [9].

Terpinen-4-ol

Terpine-4-ol (T4O) wordt gezien als het belangrijkste component van theeboomolie als het gaat om bestrijding van bacteriën, schimmels en demodexmijten [21,23,24]. Ook werkt T4O anti-inflammatoire [25]. Mede daarom heeft de International Organisation of Standardization vastgesteld is dat theeboomolie minimaal 30% T4O moet bevatten. T4O lijkt niet bij te dragen aan de bijwerkingen van het gebruik van theeboomolie: in tegenstelling tot de topicale toepassing van 5% en 10% theeboomolie, leidt de topicale toepassing tot 1.5% T4O niet tot roodheid van de huid en oedeem bij ratten [23].

Opzet van de studie 

Maximaal vier volwassenen (papulopustulaire rosacea, minimaal 4 leasies per zijde gezicht) gebruiken vier weken lang, twee maal daags, een huidverzorgingsproduct met T4O. De ene zijde van het gezicht wordt ingesmeerd met 5% T4O, de andere zijde van het gezicht met 2% T4O. Voorafgaand en na afloop van het onderzoek bezoeken deelnemers de Dr. Jetske Ultee kliniek en worden verschillende metingen aan de huid verricht, worden foto’s genomen en vullen deelnemers een vragenlijst in. Eén week en twee weken na start van het gebruik van de crèmes worden deelnemers telefonisch geïnterviewd.

Meetmethode

Metingen worden zowel aan de linker- als rechterzijde van het gezicht uitgevoerd:

• Meting van hydratatie van de huid. Meting wordt uitgevoerd met de Corneometer CM825 (Courage & Khazaka GmbH, Duitsland);
• Bepaling van de huidbarrière door meting van het transepidermaal waterverlies: Tewameter TM300 (Courage & Khazaka GmbH, Duitsland);
• Meting van de roodheid van de huid: Mexameter MX18 (Courage & Khazaka GmbH, Duitsland);
• Meting van de zuurgraad van de huid: Skin-pH-Meter PH 905 (Courage & Khazaka GmbH, Duitsland);
• Meting van de hoeveelheid sebum op de huid: Sebumeter SM 815 (Courage & Khazaka GmbH, Duitsland);
• Bepaling van het aantal Demodex folliculorum op de huid door middel van de standardized skin surface biopsy.

Voorafgaand en na afloop van het gebruik van de crèmes worden foto’s gemaakt van het voor-, linker- en rechterzijde van het gezicht (VisioFace 1000D, Courage & Khazaka GmbH, Duitsland).

Literatuur

1. Tan J, Berg M. Rosacea: Current state of epidemiology. J Am Acad Dermatol. 2013;69(6 Suppl 1):S27-35. doi: 10.1016/j.jaad.2013.04.043 [doi].
2. Powel F. Rosacea diagnosis and management. USA: Informa Healthcare USA, Inc.; 2009.
3. Forton FM. Papulopustular rosacea, skin immunity and demodex: Pityriasis folliculorum as a missing link. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2012;26(1):19-28. doi: 10.1111/j.1468-3083.2011.04310.x [doi].
4. Jarmuda S, O’Reilly N, Zaba R, Jakubowicz O, Szkaradkiewicz A, Kavanagh K. Potential role of demodex mites and bacteria in the induction of rosacea. J Med Microbiol. 2012;61(Pt 11):1504-1510. doi: 10.1099/jmm.0.048090-0 [doi].
5. Hsu CK, Hsu MM, Lee JY. Demodicosis: A clinicopathological study. J Am Acad Dermatol. 2009;60(3):453-462. doi: 10.1016/j.jaad.2008.10.058 [doi].
6. Zhao YE, Wu LP, Peng Y, Cheng H. Retrospective analysis of the association between demodex infestation and rosacea. Arch Dermatol. 2010;146(8):896-902. doi: 10.1001/archdermatol.2010.196 [doi].
7. Kocak M, Yagli S, Vahapoglu G, Eksioglu M. Permethrin 5% cream versus metronidazole 0.75% gel for the treatment of papulopustular rosacea. A randomized double-blind placebo-controlled study. Dermatology. 2002;205(3):265-270. doi: 65849 [pii].
8. van Zuuren EJ, Gupta AK, Gover MD, Graber M, Hollis S. Systematic review of rosacea treatments. J Am Acad Dermatol. 2007;56(1):107-115. doi: S0190-9622(06)02262-6 [pii].
9. Carson CF, Hammer KA, Riley TV. Melaleuca alternifolia (tea tree) oil: A review of antimicrobial and other medicinal properties. Clin Microbiol Rev. 2006;19(1):50-62. doi: 19/1/50 [pii].
10. Pazyar N, Yaghoobi R, Bagherani N, Kazerouni A. A review of applications of tea tree oil in dermatology. Int J Dermatol. 2013;52(7):784-790. doi:
    10.1111/j.1365-4632.2012.05654.x [doi].
11. Mondello F, De Bernardis F, Girolamo A, Cassone A, Salvatore G. In vivo activity of terpinen-4-ol, the main bioactive component of melaleuca alternifolia cheel (tea tree) oil against azole-susceptible and -resistant human pathogenic candida species. BMC Infect Dis. 2006;6:158. doi: 1471-2334-6-158 [pii].
12. Bassett IB, Pannowitz DL, Barnetson RS. A comparative study of tea-tree oil versus benzoylperoxide in the treatment of acne. Med J Aust. 1990;153(8):455-458.
13. Satchell AC, Saurajen A, Bell C, Barnetson RS. Treatment of dandruff with 5% tea tree oil shampoo. J Am Acad Dermatol. 2002;47(6):852-855. doi: 10.1067/mjd.2002.122734 [doi].
14. Gao YY, Xu DL, Huang l, Wang R, Tseng SC. Treatment of ocular itching associated with ocular demodicosis by 5% tea tree oil ointment. Cornea. 2012;31(1):14-17. doi: 10.1097/ICO.0b013e31820ce56c [doi].
15. Koo H, Kim TH, Kim KW, Wee SW, Chun YS, Kim JC. Ocular surface discomfort and demodex: Effect of tea tree oil eyelid scrub in demodex blepharitis. J Korean Med Sci. 2012;27(12):1574-1579. doi: 10.3346/jkms.2012.27.12.1574 [doi].
16. Di Campli E, Di Bartolomeo S, Delli Pizzi P, et al. Activity of tea tree oil and nerolidol alone or in combination against pediculus capitis (head lice) and its eggs. Parasitol Res. 2012;111(5):1985-1992. doi: 10.1007/s00436-012-3045-0 [doi].
17. Crawford GH, Sciacca JR, James WD. Tea tree oil: Cutaneous effects of the extracted oil of melaleuca alternifolia. Dermatitis. 2004;15(2):59-66.
18. Veien NK, Rosner K, Skovgaard GL. Is tea tree oil an important contact allergen? Contact Dermatitis. 2004;50(6):378-379. doi: 10.1111/j.0105-1873.2004.0350f.x [doi].
19. Rutherford T, Nixon R, Tam M, Tate B. Allergy to tea tree oil: Retrospective review of 41 cases with positive patch tests over 4.5 years. Australas J Dermatol. 2007;48(2):83-87. doi: AJD341 [pii].
20. Rubel DM, Freeman S, Southwell IA. Tea tree oil allergy: What is the offending agent? report of three cases of tea tree oil allergy and review of the literature. Australas J Dermatol. 1998;39(4):244-247.
21. Tighe S, Gao YY, Tseng SC. Terpinen-4-ol is the most active ingredient of tea tree oil to kill mites. Transl Vis Sci Technol. 2013;2(7):2. doi: 10.1167/tvst.2.7.2 [doi].
22. Tighe S, Gao YY, Tseng SC. Terpinen-4-ol is the most active ingredient of tea tree oil to kill mites. Transl Vis Sci Technol. 2013;2(7):2. doi: 10.1167/tvst.2.7.2 [doi].
23. Chia-Jung Lee, Li-Wei Chen, Lih-Geeng Chen, Ting-Lin Chang, Chun-Wei Huang, Ming-Chuan Huang, Ching-Chiung Wang. Correlation of the components of tea tree oil with its antibacterial effects and skin irritation. Journal of Food and Drug Analysis. 2013;21:169-176.
24. Hammer KA, Carson CF, Riley TV. Effects of melaleuca alternifolia (tea tree) essential oil and the major monoterpene component terpinen-4-ol on the development of single- and multistep antibiotic resistance and antimicrobial susceptibility. Antimicrob Agents Chemother. 2012;56(2):909-915. doi: 10.1128/AAC.05741-11 [doi].
25. Hart PH, Brand C, Carson CF, Riley TV, Prager RH, Finlay-Jones JJ. Terpinen-4-ol, the main component of the essential oil of melaleuca alternifolia (tea tree oil), suppresses inflammatory mediator production by activated human monocytes. Inflamm Res. 2000;49(11):619-626.

4 rosacea patiënten (allen vrouw, gemiddelde leeftijd: 38 jaar) hebben 25 tot 70 dagen, tweemaal daags, gebruik gemaakt van de crème met terpinen-4-ol. Bij 3 van de 4 deelnemers was het aantal puistjes, de roodheid, of de klachten aan de ogen bij de nameting verminderd ten opzichte van de meting voorafgaand aan het gebruik van de crème. Daarnaast had een zelfde aantal deelnemers (3) bijwerkingen door het gebruik van de crème, zoals een droge huid of last van huidirritatie.

Conclusie: Het gebruik van een crème met terpinen-4-ol lijkt een positief effect te kunnen hebben op kenmerken van rosacea, zoals roodheid en puistjes. Wel gaf het product wat droogte en huidirritatie.

Uitgelicht: resultaten van een van de deelnemers

Deelnemer 1 heeft van 14 november 2014 tot 21 januari 2015 tweemaal daags een crème met 5% terpinen-4-ol op heel het gezicht gebruikt.

Foto’s voor en na gebruik van de crème

• Meting 1: 13 november 2014
• Meting 2: 24 november 2014
• Meting 3: 21 januari 2015

Bij uitzondering -en na schriftelijke toestemming van de deelnemer- zijn bovenstaande foto’s gepubliceerd.

 

Meting van hydratatie van de huid. De meting is uitgevoerd met de Corneometer CM825 (Courage & Khazaka GmbH, Duitsland);

Bepaling van de huidbarrière door meting van het transepidermaal waterverlies. De meting is uitgevoerd met de Tewameter TM300 (Courage & Khazaka GmbH, Duitsland);

Meting van de zuurgraad van de huid. De meting is uitgevoerd met de Skin-pH-Meter PH 905 (Courage & Khazaka GmbH, Duitsland);

Lees hier het advies van Dr. Jetske Ultee bij rosacea.

---