Overgewicht, wat doet dat met je huid?
Als het gaat over de gezondheidsrisico’s van overgewicht, dan gaat het meestal over hart- en vaatziekten of diabetes type 2. Maar wist je dat overtollige kilo’s ook zorgen voor allerlei veranderingen en problemen in de huid? Daar is helaas maar weinig aandacht voor, stellen Amerikaanse huidspecialisten. In dit overzichtsartikel bespreken zij de relatie tussen overgewicht en veelvoorkomende huidklachten als eczeem, acne, transpiratie, psoriasis en rosacea.
Wat verandert er in je huid als je te zwaar bent?
Overgewicht zorgt voor allerlei veranderingen in het lichaam. Ook in de huid. Wat verandert er precies?
Huidbarrière
Om te beginnen de werking van de huidbarrière. Zo hebben mensen met overgewicht vaak last van droogte (xerosis) en een verminderde hydratatie door meer vochtverlies, blijkt uit verschillende studies. Dat heeft vermoedelijk te maken met het sneller transpireren als je te zwaar bent. Toch zijn er ook onderzoeken die laten zien dat patiënten juist minder vocht kwijtraken via de huid. Een verklaring hiervoor kan volgens de auteurs gezocht worden in de werking van onder meer leptines, een eiwitje geproduceerd door vetcellen. Leptine reguleert het hongergevoel in de hersenen. Maar het heeft ook effect op de vorming van keratinocyten, en daarmee waarschijnlijk de huidbarrièrewerking.
Collageenaanmaak
Overgewicht heeft niet alleen effect op de huidbarrière, ook op de structuur en opbouw van de huid, laat onderzoek zien. Zo schiet de aanmaak van collageen tekort bij de toename en uitrekking van de huid bij het dikker worden. Naast een veranderde collageenstructuur, gaat overgewicht gepaard met een verminderde wondgenezing.
Talgproductie
Gewichtstoename heeft verder een duidelijk effect op de talgproductie. Deze neemt toe. Dat komt doordat de hoeveelheid hormonen die hierop invloed uitoefenen, verhoogd is bij mensen met overgewicht (en diabetes), waaronder het hormoon insuline.
Transpiratie
Mensen met overgewicht hebben zoals gezegd meer last van transpiratie. Ook daarbij spelen veranderingen in de huid een rol. Het huidoppervlak is namelijk groter (door meer huidplooien), de laag onderhuids vetweefsel is dikker en de lichaamstemperatuur is hoger.
Huidbewoners
Mede als gevolg hiervan, zien we dat overgewicht ‘een voedingsbodem’ vormt voor huidproblemen als smetten (intertrigo) en daarnaast de overgroei van bepaalde bacteriën en schimmels.
Doorbloeding
Obesitas zorgt ten slotte voor het niet goed functioneren van de bloedvaatjes. Een van de gevolgen voor de huid: er kunnen gemakkelijker zweertjes ontstaan.
Huidklachten die vaak voorkomen bij overgewicht: van striae en cellulite tot keratosis pilaris
In het artikel bespreken de auteurs verschillende huidproblemen die een relatie hebben met overgewicht. Onder meer striae en cellulite, maar ook minder bekende aandoeningen als aconthosis nigricans. Dat is een huidafwijking waarbij de huid donker verkleurt en verdikt. Je ziet de donkergrijzige verkleuringen meestal in de huidplooien zoals in de liezen en de nek.
Ook voor keratosis pilares is een relatie gevonden met overgewicht. De verklaring daarvoor is alleen onduidelijk. Deze klacht kenmerkt zich door bultjes op de huid, die ontstaan doordat de haarfollikel verstopt is door keratine. Door de verstopping van keratine en de ophoping van dode huidcellen rond de haarfollikel, kan de huid ruw aanvoelen.
Meer last van eczeem en psoriasis door overtollige kilo’s?
De auteurs zoomen vervolgens in op verschillende bekende huidklachten die gepaard gaan met ontstekingsprocessen. Ook bij obesitas is sprake van chronische ontstekingen in het lichaam.
Komen ziekten als eczeem en psoriasis daarom vaker voor bij mensen die te zwaar zijn?
Net als obesitas komt ook atopisch eczeem steeds vaker voor. Is er een verband? De auteurs halen verschillende studies aan waarin een toename van gewicht inderdaad werd gekoppeld aan het voorkomen van de huidklacht. Deze relatie werd gevonden in zowel Noord-Amerika als in Azië, bij volwassenen en kinderen.
Ook de ernst van psoriasis lijkt verband te houden met overgewicht. Zo is in onderzoek aangetoond dat patiënten met een hoge BMI minder goed reageren op psoriasismedicatie. Verder is gevonden dat een afname van gewicht kan zorgen voor een vermindering van klachten. Obesitas en psoriasis ‘delen’ verschillende processen in het lichaam.
Is er een verband tussen rosacea en een hoge BMI?
Het verband tussen overgewicht en het ontstaan van rosacea is nog onduidelijk. Verschillende onderzoeken laten namelijk verschillende uitkomsten zien. Toch wijzen de auteurs op een recente Amerikaanse studie waarin een verhoogd risico voor het krijgen van rosacea werd gevonden bij mensen met een hoge BMI. Daarbij werd gezien dat vooral gewichtstoename op jonge leeftijd, vanaf achttien jaar, dit risico leek te vergroten. De auteurs vonden verder in een andere studie een positieve relatie tussen de huidaandoening en taille/heupomvang. Een verklaring hiervoor ontbreekt nog.
En hoe zit dat met acne en overgewicht?
Een verhoogde talgproductie speelt een belangrijke rol bij de vorming van puistjes en acneklachten. En die productie wordt weer aangezwengeld door allerlei hormonen. Precies die hormonen die bij overgewicht zijn verhoogd: mannelijke geslachtshormonen, insuline en insulinegroeifactor. Hierdoor kunnen acneklachten verergeren bij mensen die te zwaar zijn. Volgens de auteurs is er echter weinig onderzoek naar de relatie tussen overgewicht en acne gedaan.
Minder risico op huidkanker
In hun overzichtsartikel gaan de auteurs ten slotte nog in op een groot aantal zeldzame huidafwijkingen. En op het risico van huidkanker. Wat dat laatste betreft: enkele uitgebreide studies laten zien dat het risico op bepaalde vormen van huidkanker (basaalcelcarcinoom) afneemt bij een stijging van de BMI. Een verklaring hiervoor is dat mensen die te dik zijn de neiging hebben minder naar buiten te gaan en minder snel onbedekt in de zon liggen. Toch staan daar weer onderzoeken naast die juist geen verband zien.
Huidklachten? Kijk ook naar gewicht
De auteurs pleiten voor meer aandacht voor het effect van overgewicht op de huid in de medische praktijk. Dat is echt nodig, stellen zij. Want de enorme toename van het aantal mensen met overgewicht, zal volgens hen ook zorgen voor een stijging van huidklachten bij de dermatoloog.
