Reinigen van de huid met acne, zo doe je dat (niet)

Een belangrijk aspect van het behandelplan van acne is het wegnemen van misverstanden. Nog heel veel patiënten denken ten onterechte dat de acnehuid meerdere keren per dag grondig moet worden gereinigd. Daarbij worden vaak agressieve producten gebruikt. Hoe moet het wél?

Geen huidaandoening waarover zoveel verkeerde informatie bestaat als over acne. Een enquête onder mensen met de huidklacht liet zien dat 29 procent denkt dat acne door een slechte hygiëne komt, 18 procent houdt een infectie verantwoordelijk en 61 procent denkt dat vuil een belangrijke rol speelt. Zelfs onder medische studenten wordt in een kwart van de gevallen naar slechte hygiëne gewezen. Door al deze misverstanden en verkeerde aannames hebben patiënten nog steeds de neiging om ijverig en hard te reinigen.

Niet alleen patiënten, ook therapeuten hebben generaties lang gedacht dat een succesvolle acne-behandeling bestond uit het dusdanig ontvetten van de huid dat er schilfering optrad. Totdat in de jaren 80 ontdekt werd dat het talg dat in de haarfollikel opgeslagen ligt, niet met agressieve reinigers bereikt kan worden.

Effecten van hardhandig reinigen

Overijverig reinigen kan leiden tot het beschadigen van de huidbarrière, verhoogt trans-epidermaal waterverlies, ruwe en geïrriteerde huid, verhoogde kolonisatie van bacteriën, meer comedonen en branderigheid. Deze effecten van hardhandig reinigen maakt veel voorgeschreven medicatie voor acne moeilijk te verdragen voor de huid. Om deze redenen is het dus voor therapeuten heel belangrijk om milde reinigers te adviseren. Hoewel er veel onderzoeken gedaan worden naar reinigers bij huidaandoeningen als eczeem, is er eigenlijk weinig bekend over acne. Dit artikel heeft al het onderzoek naar verschillende manier van reinigen bij acne gebundeld.

Verschillende reinigers

Gezichtsreinigers kunnen in vier categorieën verdeeld worden: (1) zepen, (2) synthetische reinigers, (3) antibacteriële reinigers en (4) zeepvrije reinigers.

1. Zepen. Echte zeep wordt gemaakt uit vet met behulp van een alkalische stof. Vandaar ook dat de pH-waarde van zeep zo hoog ligt (tussen de 9-10)*. Zeep is heel effectief in het verwijderen van huidtalg en vuil. Eigenlijk te effectief. Zeep verhoogt de pH-waarde van de huid, verlaagt de doorlaatbaarheid van de barrièrefunctie, wijzigt de samenstelling van de huidflora, droogt uit, veroorzaakt roodheid en voelbare irritatie en verstopt de poriën. Hierom is zeep niet geschikt voor het reinigen van een normale of zieke huid.
2. Synthetische reinigers. Deze reinigers bevatten minder dan 10% zeep, en hebben meestal een meer neutrale pH- waarde van 5,5-7, vergelijkbaar met de pH-waarde van de huid. Ze worden over het algemeen zo geformuleerd dat het de huid effectief reinigt terwijl het de essentiële huidlipiden en -eiwitten zo min mogelijk aantast. Dat maakt deze reinigers veel minder irriterend en uitdrogend dan de traditionele zeep.
3. Antibacteriële reinigers. Dit zijn synthetische reinigers waaraan een antibacterieel ingrediënt is toegevoegd.
4. Zeepvrije reinigers. Deze kennen we in Nederland vooral als reinigingsmelk. Kenmerkend van deze reinigers is dat ze niet schuimen en een hydraterend ‘laagje’ achterlaten op de huid. Dit zijn dan ook de meest milde reinigers.

Het doel van reinigen bij acne

Reinigen bij acne maakt een belangrijk onderdeel uit van de behandeling. Het doel van reinigen moet zijn:

• De huid reinigen en voorbereiden op het absorberen van (medicinale) crème;
• Irritatie en dehydratie voorkomen;
• Schade minimaliseren/herstellen van de behandeling van acne;
• Overtollig talg verwijderen wat voor problemen kan zorgen;
• PH-waarde* van de huid in balans houden ;
• Verminderen verspreiding en inflammatie van de p. acnes.

* Een lage pH-waarde noemen we zuur, een hoge pH-waarde alkalisch (of basisch).

Milde reiniging vermindert klachten

Hoewel de onderzoeken naar reinigers bij acne beperkt zijn, ondersteunen alle beschikbare studies dat een milde reiniging bijdraagt aan het verminderen van acne laesies.

---