De relatie tussen stress en acne

Krijg je van stress pukkels? Of krijg je, als je al last hebt van acne, meer pukkels door stress? Of is het precies andersom: heeft acne invloed op je gemoedstoestand en krijg je door acne last van stress? Dát er een relatie is tussen acne en stress, lijkt wel vast te staan. 

Mensen met acne hebben vaker last van stress

In de literatuur zijn meerdere onderzoeken te vinden waarin is vastgesteld dat stress samengaat met acne. Iraanse onderzoekers concludeerden bijvoorbeeld in hun studie dat pubers met acne vaker last hebben van stress. In het onderzoek stelden artsen vast of de scholieren acne hadden en werd deelnemers gevraagd of ze last hadden van stress. Ernstige acne bleek vaker samen te gaan met stress dan minder ernstige acne (1).

In vergelijkbaar onderzoek uit 2015 werd Franse pubers gevraagd of ze acne hadden. Ook werd gevraagd of ze last hadden van stress. De resultaten waren vergelijkbaar: pubers die acne hadden gaven vaker aan last te hebben van stress. De onderzoekers in deze studie concludeerden dat acne leidt tot stress (2).

Goed opgezet onderzoek ontbreekt

Deze (en andere) onderzoeken tonen aan dat stress samengaat met acne, maar op basis van dit onderzoek kan niet worden gezegd dat stress de oorzaak is van acne. Daarvoor zijn een ander soort studies nodig. In zo’n onderzoek wordt een groep proefpersonen blootgesteld aan stress en wordt daarna gekeken of acne ontstaat of toeneemt. En het liefst wordt dan een vergelijking gemaakt met een vergelijkbare groep die niet wordt blootgesteld aan stress. Vervolgens wordt achteraf bepaald of er verschil zit in de mate van acne tussen de twee groepen.

Wij hebben maar twee studies kunnen vinden die min of meer op deze manier de relatie tussen stress en acne hebben onderzocht.

In een studie van Yosipovitch en collega’s, uit 2007, werden 94 pubers gevolgd tijdens een stressvolle en stressvrije periode. Tijdens de examenperiode (stress) en tijdens de vakantie werd nagegaan hoeveel last de pubers hadden van acne. Uit de resultaten kwam naar voor dat meer stress samenging met een ernstigere vorm van acne (3).

Ook in de studie van Chui uit 2003 werd gekeken naar de relatie tussen examenstress en acne. Zij volgden 22 studenten van de universiteit. Ook in deze studie wezen de resultaten uit dat examenstress acne verergert (4).

Eigen onderzoek

Het onderzoeksinstituut Skinwiser heeft ook onderzoek gedaan naar de relatie tussen acne en stress. Aan dat onderzoek deden 52 Hbo-studenten mee. Ook in dit onderzoek werd op twee momenten een vragenlijst afgenomen: direct na een tentamenperiode en tijdens een periode zonder tentamens.

Op basis van de antwoorden die studenten gaven, kon een inschatting gemaakt worden van de mate van stress. Ook telde de studenten het aantal puistjes en mee-eters op het gezicht en de rug en borst.

Het stressniveau bij de studenten bleek tijdens de tentamenperiode niet verhoogd te zijn ten opzichte van de stressvrije periode. Opvallend, want 49 van de 52 studenten gaf aan dat studie een belangrijke bron van stress voor hen is.

Hoewel ook in deze studie deelnemers aangaven dat stress zorgt voor acne of acne verergert, kon -vanwege het ontbreken van een verandering in de mate van stress- deze relatie niet worden bevestigd.

Controlegroep ontbreekt in onderzoek

Op de opzet van deze studies is wel wat aan te merken. Zo ontbreekt in deze studies een controlegroep die niet werd blootgesteld aan stress. De kans bestaat dus dat in de studies van Yosipovitch en Chui de toename van acne niet een gevolg was van de stress, maar veroorzaakt was door bijvoorbeeld een verandering van het seizoen.

Resultaten van een studie van ruim 30 jaar geleden laten zien dat een vermindering van stress kan leiden tot een afname van acne. 30 acne-patiënten werden verdeeld over drie groepen: 10 proefpersonen kregen medicatie, 10 proefpersonen werd door middel van biofeedback geleerd te ontspannen en 10 proefpersonen dienden als controle. Bij de groep acne-patiënten die deelnamen aan de ontspanningsoefeningen (en dus hun stress-niveau verlaagden) bleek acne te verbeteren (5).

De relatie stress-acne kan goed worden verklaard

Wanneer gekeken wordt naar de processen in het lichaam, kan de relatie tussen acne en stress goed worden verklaard. Zo leidt stress bijvoorbeeld tot de aanmaak van hormonen, zoals cortisol of CRH, die acne zouden kunnen verergeren. CRH speelt bijvoorbeeld een rol in de samenstelling van het talg en talg is een belangrijke factor bij acne.

Stress verergert acne

Dat we niet zonder meer kunnen zeggen dat acne wordt veroorzaakt door stress lijkt dus vooral te liggen aan het ontbreken van wetenschappelijk ‘goed’ opgezet onderzoek. Op basis van de aanwijzingen die er op dit moment zijn, lijkt de uitspraak: ‘stress verergert acne’ aannemelijk.

---