Vitamine D uit LED-licht

Amerikaanse wetenschappers hebben een interessant en doeltreffend alternatief gevonden voor een snelle aanmaak van vitamine D waarvoor geen zonlicht nodig is: een LED-lamp.

De groep, verbonden aan het Phototonics Center van de Boston University, onderzocht verschillende soorten LED’s met ultraviolet licht van verschillende golflengten (293, 295, 298 or 305 nm).Uiteindelijk vonden ze dat een LED-lamp ingesteld op 293 nm het meest efficiënt werkte. Bij deze golflengte werd 2,4 keer meer vitamine D3 gemaakt dan met ‘gewoon’ zonlicht, in bovendien de minste tijd. Een klein minuutje (52 seconden) onder de lamp (van RayVio) leverde bijna twee en een half keer de hoeveelheid vitamine D3 op dan aangemaakt bij een half uurtje in de ‘gewone’ zon.

De onderzoekers testten hun verlichting niet alleen in ampullen met cholesterol (7-dehydrocholesterol), ook op stukjes menselijke huid.

Gebruiksvriendelijk

Volgens de onderzoekers zou een LED-lamp een veilige en gebruiksvriendelijke manier kunnen zijn om de huid vitamine te laten maken. Gedacht wordt in eerste instantie aan een toepassing voor speciale groepen patiënten die bijvoorbeeld door darmaandoeningen een verminderde vitamine D-opname hebben. De lamp zou gebruikt kunnen worden op delen van de huid die weinig blootstaan aan zonlicht zoals bovenbenen of buik, om zo het risico op huidschade zoveel mogelijk te beperken.
Onderzoeksleider dr. Holick voorziet een geheel nieuwe technologische ontwikkeling, die je zou kunnen aanmerken als fotofarmacologie. Hij denkt daarbij aan LED-lampen met specifieke golflengten, afgestemd op (het voorkomen van) specifieke medische klachten.

Hoe zit het met andere ‘lichttherapieën’?

‘Klassieke’ lichttherapieën die worden ingezet bij mensen met een zogenaamde najaarsdip of winterdepressie maken geen gebruik van uv-licht, maar van ‘gewoon licht’ (met een andere golflengte dus). Bij deze therapieën wordt de huid dan ook niet aangezet tot het maken van vitamine D3.

Het is niet aan te raden om voor het aanleggen van een vitamine-voorraadje geregeld onder de zonnebank te kruipen. In deze apparaten wordt meestal (vooral) gebruikgemaakt van uv-A-licht voor snelle bruining. De risico’s van deze straling voor de huid wegen niet op tegen de voordelen.

’s Zomers extra lang in de zon zitten, is voor je vitamine D-aanmaak trouwens ook zinloos. Een efficiënt terugkoppelingsmechanisme zorgt ervoor dat er in de huid niet te veel vitamine kan worden aangemaakt. Dat is de reden dat je dus ook nooit een overdosis D kunt oplopen in de zon. Een te hoge inname via (te sterke) supplementen kan wel voorkomen.

Wat heeft vitamine D precies te maken met de zon?

Vitamine D is een bijzondere vitamine. We kunnen deze vitamine namelijk zelf aanmaken in de huid. Dat gebeurt onder invloed van zonlicht. In tegenstelling tot de meeste andere vitamines komt slechts een deel van de vitamine D die we nodig hebben, via onze voeding binnen. Via vette vis of eieren bijvoorbeeld, of boter waaraan de vitamine is toegevoegd. Voor verreweg de meeste mensen vormt de zon de belangrijkste (en enige) bron. Hoe werkt dat precies?

Van cholesterol naar vitamine D3

Ongeveer negentig procent van de benodigde hoeveelheid vitamine D wordt met behulp van zonlicht in onze huid aangemaakt. Onder invloed van uv-B-straling wordt in huidcellen uit het aanwezige cholesterol (7-dehydrocholesterol) uiteindelijk vitamine D3 gemaakt. De vitamine kan vervolgens worden opgeslagen in vetcellen.

Overal tekort aan vitamine D, ook in zonnige landen

Er is de laatste jaren veel aandacht voor vitamine D. Of eigenlijk voor het tekort daaraan. Uit cijfers blijkt namelijk dat heel veel mensen een (te) lage vitamine D-status hebben. Het probleem speelt wereldwijd. Vooral in landen waar het gedurende enkele maanden per jaar minder licht is, maar zelfs ook in zonnige (sub)tropische landen. Alleen al in de Verenigde Staten kampt driekwart van zowel de jongeren als de volwassenen met een tekort aan de vitamine, zo concluderen de onderzoekers.
Vooral ouderen die niet (meer) buiten komen lopen risico, evenals mensen met een donkere of volledig bedekte (gesluierde) huid. Zowel een oudere huid als een getinte huid maakt onder invloed van zonlicht namelijk veel minder snel vitamine D aan dan een jongere, lichte huid.

Niet alleen voor de botten

Een van de bekendste risico’s van een tekort aan vitamine D is botontkalking (osteoporose). Maar vitamine D is niet alleen belangrijk voor de botgezondheid. Het zorgt ook voor een goede werking van de spieren en ons afweersysteem. Een tekort aan de vitamine wordt inmiddels in verband gebracht met verschillende ziekten, waaronder hart- en vaataandoeningen, diabetes, MS, afweerstoornissen, depressies en zelfs kanker. Daarnaar wordt heel veel onderzoek gedaan.

Langer en vaker naar buiten?

Hoewel er voor de zogenaamde risicogroepen inmiddels aanbevelingen gelden voor vitaminesuppletie in de vorm van extra vitamine D-tabletjes, speelt sowieso de vraag of mensen tegenwoordig nog wel genoeg buiten komen. Moeten we niet vaker onbeschermd de zon in? Ook zijn er mensen met aandoeningen voor wie supplementen geen goede oplossing bieden.

---