Helpen probiotica bij acne en rosacea?
Dat de darmen en de huid aan elkaar gelinkt zijn, staat voor mij inmiddels als een paal boven water. Maar lang nog niet alles is duidelijk. Hoe zit het bijvoorbeeld met darmklachten bij rosacea en acne? Hebben mensen met deze huidaandoeningen bijvoorbeeld vaker last van hun darmen? Welke rol kunnen probiotica spelen bij de vermindering van darm- en huidklachten? Dit heb ik samen met geneeskundestudenten van de Erasmus Universiteit uitgezocht.
➤ Wat hebben we onderzocht?
We hebben in wetenschappelijke studies gekeken of darmklachten vaker voorkomen bij acne en rosacea. Ook keken we of probiotica de huidklacht konden verbeteren. Daarnaast hebben we een eigen onderzoek opgezet met precies hetzelfde onderwerp. In deze studie vulden 2213 mensen in de leeftijd van 16 tot en met 85 jaar een vragenlijst in over hun huid en eventuele darmklachten. Ook werd in die enquête gevraagd naar de ervaringen met probiotica en voedingssupplementen en het effect daarvan op de huid.
De link tussen acne en darmklachten
Hebben mensen met acne vaker last van maag- en darmklachten? Uit onze literatuurstudie bleek van wel. Klachten die door de onderzoekers12 werden gezien waren bijvoorbeeld brandend maagzuur, obstipatie, buikpijn, misselijkheid/braken en een opgezette buik. Ook bleek uit een van de studies dat het prikkelbare darm syndroom (PDS) significant vaker voorkwam bij mensen met acne (61 procent) dan bij de participanten zonder deze huidklacht (28 procent). Verder bleek de ernst van de acne gerelateerd te zijn aan hoe vaak ze last hadden van PDS. Niet alleen darmklachten bleken gelinkt te zijn aan acne, dat leek ook te gelden voor voedselallergieën of -intoleranties. Die kwamen namelijk vaker voor bij mensen met een ernstigere vorm van acne dan bij een mildere vorm.
➤ Wat zei ons eigen onderzoek?
Ook uit onze studie bleek dat mensen met acne iets meer last hebben van diarreeklachten, indigestie, constipatie en buikpijnklachten dan mensen zonder huidklachten. Bovendien was er een relatie tussen acneklachten en diarree: hoe ernstiger de huidaandoening, hoe meer last van diarreeklachten. Uit dit onderzoek bleek ook een link met voedselallergieën of -intoleranties met acne, want mensen met een lactose-intolerantie (een vermoeden ervan of als dit daadwerkelijk gediagnosticeerd was) bleken 30 procent meer kans te hebben op de huidaandoening acne.
Ook bij rosacea vaker last van de darmen
Niet alleen acne is gerelateerd aan darmklachten, dat lijkt ook te gelden voor rosacea. Uit verschillende wetenschappelijke studies 123 bleek namelijk dat coeliakie, de ziekte van Crohn, colitis, ulcerosa en het prikkelbaredarmsyndroom (PDS) vaker voorkwamen bij mensen met rosacea. Ook kwam naar voren dat mensen met een ernstigere vorm van rosacea significant frequenter klachten hiervan hadden dan de mensen met een mildere vorm. Wetenschappers vragen zich nog af of darmklachten zorgen voor het ontwikkelen van rosacea, of dat dit juist andersom werkt. Maar het is natuurlijk ook mogelijk dat zowel de darm- als de huidklachten veroorzaakt worden door iets anders. Het is op dit moment dus nog niet duidelijk wat nu precies de oorzaak is van beide klachten.
➤ Dit zagen we in onze studie bij rosaceaklachten
Uit het eigen onderzoek bleek eveneens een link tussen rosacea en de darmen. Bij rosacea waren er namelijk iets meer diarreeklachten, indigestie, constipatie en buikpijn dan bij mensen die geen huidklachten hadden. Net als bij acne gold bij rosacea ook dat hoe ernstiger de huidklachten waren, hoe meer last er ervaren werd van diarree. Dat geldt voor mensen met rosacea óók voor indigestie, buikpijn en brandend maagzuur.
Kunnen probiotica helpen bij darmklachten en huidaandoeningen?
Probiotica, supplementen van goede, levende bacteriën, die je bijvoorbeeld als pil, poeder of drankje kunt tegenkomen, kunnen je darmbarrière verbeteren. Helpen die ook bij huidaandoeningen als acne en rosacea? Uit een aantal studies123 bleek inderdaad dat het innemen van probiotica kan leiden tot minder huidklachten. Ook bleek bij een van die studies dat interleukine 10, een stofje dat tegen ontstekingen werkt, significant gestegen was na het innemen van probiotica. En het zijn juist die ontstekingen die bijdragen aan problemen op de huid.
Antibiotica én probiotica bij acne
Bij acne wordt vaak een antibioticum voorgeschreven. Hoe goed werkt het om daarbij ook probiotica te gebruiken? Jung et al. (2013) zocht dit uit. In dit onderzoek gebruikte groep 1 alleen probiotica, groep 2 alleen antibiotica en de laatste groep nam beide in. Bij groep 1 en 2 waren de puistjes en ontstekingen na 12 weken met 67 procent verminderd. In groep 3 waren de ontstekingen met 82 procent afgenomen. De deelnemers in groep 3 hadden significant minder ontstekingen dan de participanten in de andere groepen (p < 0,001). De verklaring die Jung et al. gaven voor dit positieve effect was dat beide middelen werken tegen ontstekingen.
➤ Probiotica: wat kwam uit ons eigen onderzoek?
In onze studie gebruikten 411 van de 2213 respondenten weleens probiotica. Wat leverde ze dat op? Bijna driekwart van die mensen zag na inname geen verschil, bij bijna 3 procent verergerden de huidproblemen en 23 procent van de 411 respondenten zag minder klachten in de spiegel. De resultaten waren dus erg wisselend. Mogelijk hangt dit ook af van de typen probiotica die gebruikt werden.
➤ Wat doen magnesium, vitamine B en D bij acne?
We hebben onze respondenten ook gevraagd of ze voedingsupplementen innamen. Uit onze analyse bleek dat mensen die vitamine B slikten, 52 procent meer kans hebben op acne. Mogelijk namen deze participanten vitamine B12 in. Daarvan is al eerder aangetoond dat bepaalde doses van die vitamine acneklachten kunnen verergeren. Bij de respondenten die vitamine D of magnesium slikten, leek acne juist minder vaak voor te komen. Misschien is er dus sprake van een relatie tussen acne en vitamine D en magnesium. In een eerdere studie waren er al aanwijzingen dat vitamine D innemen mogelijk kan helpen bij acne. Daarover lees je meer in deze blog.
Mogelijk helpen probiotica, maar er zijn wat kanttekeningen …
Kunnen we nu concluderen dat darmklachten gerelateerd zijn aan rosacea en acne? En dat probiotica zouden kunnen helpen? Het lijkt er inderdaad op dat mensen met acne en rosacea vaker last hebben van darmklachten dan mensen zonder huidaandoeningen. Maar het is nog lastig om te zeggen of probiotica kunnen bijdragen aan de vermindering van de klachten, want in sommige onderzoeken is slechts één type of enkele typen probiotica onderzocht. Het is dus belangrijk om het onderzoek te herhalen, waarin steeds dezelfde probiotica gebruikt worden, om op die manier uit te zoeken of probiotica daadwerkelijk helpen bij acne en rosacea. Een ander ingewikkeld punt is dat de ene darmklacht de andere niet is. Soms ontstaan klachten bijvoorbeeld door intoleranties en soms juist door een overgroei aan bacteriën (SIBO). Daardoor kunnen probiotica bij de een mogelijk veel effect sorteren, en bij een ander niet.
Al met al ben ik voorzichtig positief over het gebruik van probiotica bij huidklachten. Naast probiotica, ben ik benieuwd in welke mate voeding en ontspanning precies bijdragen aan de verbetering van huidklachten als acne en rosacea.
Looptijd onderzoek:
December 2020 – maart 2021
Uitvoering door:
Kelly Ip, Isabel Klein, Laura den Boon, Stella van der Graaff, Sabine Haspels, Lisa de Wit, studenten geneeskunde, Erasmus Universiteit
Onderzoeksinstituut:
Research Institute Skinwiser in samenwerking met de Erasmus Universiteit